2.

6.

8.

10.

12.

28.

29. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 29

62.

31.

4. 4 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2

30. 30 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 Bijlage 1. Referentiedom einenmodelv2

61. Bijlage 6. Voorbeelden Toepassingen Het RDZ is in de afgelopen jaren door vele n voor veel verschillende toepassingen daadwerkelijk toegepast en gebruikt. Via de kennisbank i - ziekenhuis (projec t place i - ziekenhuis map voorbeelden en toepassingen), de RDZ portal www.nictiz.nl/rdz , LinkedIN groep site i - ziekenhuis en in de verslagen van werkconferenties van i - ziekenhuis zijn voorbeelden van toepassingen te vinden. In de presentatie gegeven op het congres architectuur in de zorg (te vinden op de RDZ portal) staan verschillende toepassingen. Het RDZ heeft inmiddels ook navolging gekregen in ander sectoren van de zorg. Zo is er in een RDC ontwikkeld voor de Care sector en is een model in ontwikkeling voor de GGZ. Het Basisuitgangspunten document voor een EPD van de NVZ is gestructureerd volgen s het RDZ . Twee UMC’s (UMCG en Erasmus MC) hebben een logisch bedrijfsgegevensmodel (LBGM) ontworpen afgeleid van het RDZ en het RDZ is een belangrijk referentiemodel voor proces en applicatie inrichting. Het RDZ duikt ook steeds meer op in artikelen , pu blicaties en onderzoeken van studenten en in referentielijsten.

22. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 22 Figuur 8 – RDZ in relatie met Archimate Het RDZ beschrijft de bedrijfsactiviteiten en de informatieobjecten. Deze komen overeen met de activiteiten in A rchimate. De business laag wordt ondersteund door de applicatie laag . (applicatieservices die worden geleverd door softwareapplicaties). D eze figuur geeft aan dat bij uitbreiding van het RDZ dit kan uitgroeien tot een referentiearchitectuur voor de ziekenhuizen .

27. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 27 Met het publiceren van versie 2 van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen hebben de auteurs en hun organisaties een nieuwe stap gezet naar een bruikbare en geaccepteerde basis voor een referentiearchitectuur in ziekenhuizen. Over dit model, net als bij versie 1, zijn veel kritische vragen te stellen, bijvoorbeeld over de keuzes die gemaakt zijn bij het benoemen van informatiedomeinen. Het succes van het Referentiemodel zal, net als bij versie 1, vooral afhangen van de acceptatie en het gebruik in de pr aktijk. Om die reden is een onderhoudsproces vanaf het moment van publiceren beschikbaar. Bovendien nodigen wij gebruikers van het Referentiemodel uit om mee te denken en bij te dragen aan optimalisatie van het Referentiemodel. Na publicatie van versie 2 b enaderen wij de primaire doelgroep van gebruikers om het Referentiemodel te bespreken en het gebruik, inclusief optimalisatie van het Referentiemodel, te stimuleren. Het is nu aan de ziekenhuizen om het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen te gebruiken, t oe te passen en vervolgens wijzigingen, verbeteringen en uitbreidingen te formuleren en in te brengen. Immers, het Referentiedomeinenmodel is vooral van, voor en door de ziekenhuizen. H - 5 Slotwoord

24. 24 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 Ziekenhuis - IT alignment Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen biedt een bril w aardoor een bestuurder vanuit een bedrijfsperspectief naar het applicatielandschap kan kijken. Zo krijgt de bestuurder een overzicht van welke delen van het ziekenhuisproces door welke applicaties worden ondersteund. Omgekeerd geldt ook dat het Referentiem odel de IT - afdeling inzicht geeft in de essentie van het ziekenhuis(proces). Door te borgen dat de modulaire domeinindeling ook daadwerkelijk ‘past’ bij het ziekenhuis en ook strategische doelen van het ziekenhuis goed op het Referentiemodel kunnen worden afgebeeld, levert het een belangrijke bijdrage in de nuttige toepassing van IT binnen het ziekenhuis. BIV classificatie voor de NEN7510 De NEN7510 (norm voor informatiebeveiliging in de zorg) binnen de zorg schrijft voor dat de informatievoorziening is geclassificeerd en dat er eisen zijn gesteld aan de informatievoorziening met betrekking tot beschikbaarheid (B), integriteit (I) en vertro uwelijkheid (V). Deze eisen worden gesteld vanuit de zorg en vanuit een bedrijfsperspectief. Informatiedomeinen zijn geschikt om als raamwerk te dienen voor beveiligingseisen, want in de domeinen komt het gebruik (activiteiten) en de informatie bij elkaar. Wanneer de BIV - eisen van de domeinen zijn bepaald, dan gelden deze eisen ook voor de applicaties en gegevensverzamelingen binnen deze domeinen.

32. 32 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 F iguur RDZ Metamodel Bijlage 2. Metamodel RDZ v2

17. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 17 Figuur 1 – Hoofdplaat RDZ versie 2 .2 Figuur 2 – RDZ versie 2 .2 met de domeinen

26. 26 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 voer en. Na afloop van het doorvoeren (uitvoeren) van deze wijzigingen of toevoegingen met impact beoordeelt het reviewteam opnieuw het resultaat. Publiceren nieuwe versie De beheerder bundelt uiteindelijk goedgekeurde en doorgevoerde wijzigingsverzoeken in een nieuwe versie van het Referentiemodel. Binnen de nummering van de versies wordt onderscheid gemaakt in:  Hoofdversies, aangeduid met het nummer voor de punt. Het publiceren van een nieuwe hoofdversie gebeurt bij een belangrijke wijziging of uitbreiding bet reft.  Subversie, aangeduid met de cijfers in het versienummer na de punt. Het publiceren van een nieuwe subversie gebeurt naar verwachting enkele keren per jaar en betreft kleine wijzigingen of uitbreidingen. De goedkeuringsvergadering keurt de nieuwe ver sie formeel goed. Na goedkeuring van de goedkeuringsvergadering publiceert de beheerder de nieuwe versie op www.nictiz.nl/ziekenhuis. In onderstaand schema staat het verloop van wijzigingen, reviews, goedkeuren en publiceren van een nieuwe versie weergege ven:

5. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 5 In 2009 is onder de naam ‘ iZiekenhuis ’ een samenwerkingsverband gestart met, voor en door de ziekenhuizen. iZiekenhuis is een initiatief van de NVZ en Nictiz en biedt ziekenhuizen een gezamenlijk platform en kenniscentrum voor informatie en best practices rond de informatievoorziening van ziekenhuizen. Eén van de doelen is om te komen tot een referentiearchitectuur die de inrichting van de informatievoorzienin g ondersteunt. Daarvoor legt het R eferentiedomeinenmodel (RDZ) een basis. Na publicatie van versie 1 van het RDZ in april 2011 hebben veel ziekenhuizen het model met succes en enthousiasme gebruikt voor vraagstukken op het snijvlak van zorg en informatie voorziening. Gebruikers gaven aan dat ze behoefte hebben aan een doorontwikkeling van het RDZ. In versie 2 van het RDZ hebben naast de zorg onderzoek, onderwijs, sturing en verantwoording en bedrijfsondersteuning een plaats gekregen. Herkenbaarheid, eenvo ud en bruikbaarheid zijn belangrijke uitgangspunten gebleven. In deze versie 2.2 is het RDZ verbeterd aan de hand van ervaringen in de praktijk. Het creëren, geaccepteerd krijgen en onderhouden van een architectuur is een ambitieus doel. Met de ontwikkel ing van het ‘Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen’ is een stap gezet om te komen tot een gemeenschappelijke visie van een referentiearchitectuur voor ziekenhuizen. Het is (en blijft) een referentiearchitectuur. Ons advies is: pas het met gezond verstand to e en pas het aan uw specifieke doel aan. Wij nodigen u uit om mee te denken bij de optimalisatie van het model. Het model is een levend model en aan wijzigingen en uitbreidingen onderhevig. Op deze manier wordt het model daadwerkelijk gebruikt als generi ek startmodel door en voor de Nederlandse ziekenhuizen .. De partijen, waaronder de auteurs, die hebben bijgedragen en ondersteunend zijn geweest aan het tot stand komen, kunnen dan ook trots zijn op dit resultaat. Acceptatie van het Referentiemodel is de belangrijkste succesfactor. Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen is ontwikkeld op basis van praktijkervaringen vanuit verschillende ziekenhuizen. Maarten Fischer, NVZ vereniging van ziekenhuizen F red Smeele, Nictiz, p rogrammamanager iZiekenhuis Voorwoord

1. Generiek model bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten INFORMATIEVOORZIENIN G ZIEKENHUIZEN Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2 .2 RDZ v2.2

34. 34 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 359 Steriliseren van materialen, instrumenten en apparatuur Nieuw 296 Middelen Object verplaatst kwam uit domein zorgrelatie 297 Locatie Object verplaatst kwam uit domein zorgrelatie 267 Medicatieaflevering Verplaats uit domein Medicatie 4. Verbeterde beschrijvingen bedrijf s activiteiten en informatieobjecten De beschrijving van de bedrijfsactiviteiten zijn op meerdere plaatsen verbeterd door het aanvullen van informatie maar soms ook juist door het weghalen van (verwarrende) informatie. In de Bijlagen overzicht Bedrijfsactiviteiten en Informatieobjecten is per activiteit of object te zien wat er exact veranderd is. Uitgangspunten bij de wijzingen zijn steeds geweest:  Herkenbaarheid en bruikbaarheid voor de zieke nhuizen staat voorop  RFC's alleen doorvoeren als we vinden dat het echt een meerwaarde heeft. Bij twijfel niet!  Het is en blijft een referentie (hulpmiddel) en we streve n geen absolute waarheid en perfectie na.

7. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 7 Sinds 2009 bestaat iZiekenhuis , het samenwerkingsverband van Nederlandse ziekenhuizen om te komen tot een kader (referentiearchitectuur) dat de informatie - voorziening in ziekenhuizen ondersteunt. Binnen dit samenwerkingsverband is het vaststellen van een generiek model voor informatied omeinen met bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten in ziekenhuizen één van de belangrijkste speerpunten. Dit generieke model is het ‘Referentie - domeinenmodel ziekenhuizen’, dat in dit document en de bijlagen beschreven staat. In de eerste twee hoofdstu kken van dit document wordt het theoretisch kader en de gehanteerde methodiek toegelicht en een toelichting op en beschrijving van het model zelf gegeven . Het ‘Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen’, nader te noemen ‘Referentiemodel of RDZ’, biedt individ uele ziekenhuizen een basis, die voor de eigen situatie kan worden uitgebreid en aangepast. Daarnaast kan het op diverse manieren gebruikt worden. Hoofdstuk 3 ‘Toepassingen’ gaat nader in op de mogelijkheden voor het gebruik van het Referentiemodel. Bij de totstandkoming van het Referentiemodel is de acceptatie door de sector (ziekenhuizen) als belangrijkste succesfactor gezien. Om die reden is veel tijd besteed aan het opzetten van het Referentiemodel met een kerngroep van ziekenhuizen en het toetsen in de praktijk. Ziekenhuizen hebben dit Referentiemodel toegepast, en de uitkomsten hiervan besproken tijdens werkconferenties met informatiearchitecten. Het Referentiemodel maakt gebruik van de begrippen en methodiek zoals die bijvoorbeeld binnen de open en onafhankelijke beschrijvingstaal van enterprise - architecturen ‘ArchiMate’ worden gehanteerd. Het Referentiemodel bestaat uit een spreadsheet en een presentatie. Dit document inclusief bijlagen biedt achtergrondinformatie bij de spreadsheet en de presen tatie en is ook onderdeel van het Referentiemodel. Het Referentiemodel is met de ziekenhuizen ontwikkeld. Het is daarom herkenbaar in de ziekenhuizen. Om het Referentiemodel te optimaliseren vanuit het gebruik, is het onderhevig aan wijzigingen en uitbreidingen. Daarom wordt, naast het opleveren van het Referentiemodel zelf , een proces van wijziging, uitbreiding en onderhoud opgeleverd dat in hoofdlijnen beschreven staat in hoofdstuk 4. Na publicatie van versie 1.00 van het Referentiemodel in april 2011 is het gebruik in de praktijk gestimuleerd en ondersteund. Dit is onder andere gebeurd door de primaire doelgroep actief te benaderen: informatiearchitecten uit ziekenhuizen en commerciële partijen (leveranciers), die ziekenhuizen ondersteunen bij de inrichting van de informatievoorziening. Deze benadering is ook toegepast op versie 2 en nu aanleiding voor de publicat ie van versie 2.2 Het referentiedomeinenmodel kunt u downloaden van de Nictiz - website (www.nictiz.nl/rdz). Vragen, opmerkingen of suggesties kunt u richten aan info@nictiz.nl onder vermelding van iZiekenhuis ’. Contactpersoon is Fred Smeele, programmamanager iZiekenhuis. Samenvatting

11. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 11 Op initiatief van de Nederlandse Vereniging v an Ziekenhuizen (NVZ) is in 2009 het programma iZiekenhuis gestart. iZiekenhuis heeft een tweeledig doel :  in gezamenlijkheid opzetten, geaccepteerd krijgen en onderhouden van een kader ter ondersteuning van de inrichting van de informatievoorziening in de ziekenhuizen (een ‘referentiearchitectuur’);  bieden van een samenwerkingsverband en kennisplatform aan ziekenhuizen op het gebied van de informatievoorziening in de ziekenhuizen. Het samenwerkingsverband en het kennisplatform is vormgegeven via een dig itale omgeving voor het uitwisselen van kennis, informatie en best practices. Daarnaast worden regelmatig werkconferenties georganiseerd met en voor informatiearchitecten. Eind april 201 2 zijn ruim vijftig ziekenhuizen actief betrokken, waaronder bijna all e academische ziekenhuizen. Binnen dit samenwerkingsverband is, als een van de eerste onderwerpen, aangekaart dat er behoefte is aan een generiek inrichtingsmodel voor de bedrijfsactiviteiten en de informatieobjecten van een ziekenhuis. Met generiek wordt in dit verband bedoeld: algemeen geldig voor alle ziekenhuizen en te gebruiken in een individueel ziekenhuis. Dit heeft geleid tot het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen. Veel deelnemende ziekenhuizen hebben bijgedragen aan de totstandkoming van dit Re ferentiemodel. De kerngroep uit de deelnemende ziekenhuizen bestaat uit negen verschillende ziekenhuizen. De personen en ziekenhuizen die hebben meegewerkt aan versie 2 van het RDZ zijn benoemd op het voorblad. Doel en doelgroep Het doel van het Referentie model is om ondersteuning te bieden aan informatiemanagers, ICT - architecten, procesontwerpers, beleidsadviseurs en IT - managers in de Nederlandse ziekenhuizen bij vraagstukken op het snijvlak van zorg en IT. Tot de primaire doelgroep van gebruikers van het Referentiemodel behoren informatiearchitecten uit ziekenhuizen en (commerciële) partijen die ziekenhuizen ondersteunen bij de inrichting van de informatievoorziening. Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen kan dienen als vertrekpunt voor verdere dooront wikkeling richting een referentiearchitectuur voor de Nederlandse ziekenhuizen, zoals binnen het programma iZiekenhuis als een van de doelen is geformuleerd. Dit document presenteert inhoud en achtergronden van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen. De ze tekst vormt één geheel met de spreadsheet en de presentatie (afbeelding). De spreadsheet bevat meerdere werkbladen, waarin onder andere de onderkende bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten zijn opgenomen met hun naam en omschrijving. Het geheel kan als start worden gebruikt door individuele ziekenhuizen. Naast dit document en de bijbehorende spreadsheet en afbeelding zijn aanvullende producten beschikbaar zoals het model in Archimate , een ‘doorklikbare’ html versie en de relatie met het EHR Functio nal M odel. Het referentiedomeinenmodel kunt u downloaden van de Nictiz - website www.nictiz.nl/rdz. In hoofdstuk 2 is een volledige opsomming van de producten en onderdelen van het Referentiemodel en aanvullende set opgenomen. Inleiding

60. 60 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 353 Medische apparatuur Fysieke machine - eenheden die gebruikt worden in de zorg bijvoorbeeld echoscopen, lasers, audio - en visuele apparaten, PET camera's en röntgenapparaten.

25. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 25 Inleiding Met het publiceren en daardoor openbaar stellen van versie 1 van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen, inclusief bijlagen, de bijbehorende spreadsheet en presentatie, is de noodzaak geboren om een onderhoudsproces in te richten. Het gebruik van het Referentiemodel is vooralsnog vrij, met als voorwaarde een bronverme lding. Dit hoofdstuk beschrijft het onderhoudsproces op hoofdlijnen. Nadere details zijn te vinden op www.nictiz.nl/ziekenhuis . De volgende rollen worden onderscheiden in deze procedure: Gebruiker : een persoon of een organisatie, die het Referentiemodel gebruikt en een verzoek tot wijziging of uitbreiding indient. Beheerder : de functionele beheerder van het Referentiemodel. Indien een verzoek een wijziging met impact betreft, kan de beheerder naast het registreren van het verzoek ook resources beschikbaa r stellen. Tevens stelt de beheerder, in overleg met het reviewteam, uit goedgekeurde en doorgevoerde wijzigingsverzoeken en uitbreidingen een nieuwe versie samen. Hij stelt deze na goedkeuring door de goedkeuringsvergadering beschikbaar aan gebruikers. R eviewteam : team van vertegenwoordigers uit ziekenhuizen en andere gebruikers, dat de volgende taken heeft:  beoordelen van een wijzigings - of uitbreidingsverzoek;  beoordelen van de impact daarvan;  inschatten en, na doorvoering van een wijzigings - of uitbrei dingsverzoek, het eindresultaat beoordelen en goedkeuren. Resources : middelen, die nodig zijn om een wijziging of een uitbreiding van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen te realiseren. Deze middelen worden door de beheerder te beschikking gesteld. Goedkeuringsvergadering : de vergadering, die een bundeling van wijzigingsverzoeken (inclusief uitbreidingen) in een nieuwe versie van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen formeel goedkeurt. De beheerder stelt de bundeling tot een nieuwe versie samen en levert het ter goedkeuring aan. Na goedkeuring wordt de nieuwe versie ter beschikking gesteld aan gebruikers. Initiëren van een wijzigingsverzoek Elke gebruiker van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen kan een wijzigings - of uitbreidingsverzoek indien en dat betrekking heeft op de bestaande indelingen in informatiedomeinen, onderkende informatieobjecten en bedrijfsactiviteiten, inclusief definities. Dit kunt u in ieder geval doen door een mail te sturen met uw voorstel naar info@nictiz.nl , onder vermelding van ‘wijzigingsvoorstel RDZ iZiekenhuis’. Ook de afbeeldingen die tot het Referentiemodel behoren vallen onder het onderhoudsproces. Indien het wijzigings - of uitbreidingsverzoek niet voldoende is gedefinieerd of o mschreven naar het oordeel van de beheerder, wordt aanvulling gevraagd aan de gebruiker die het verzoek heeft ingediend. De beheerder legt van elk wijzigings - of uitbreidingsverzoek een aantal gegevens vast voor het managen van de procedure. Welke gegeven s dat zijn, is te vinden in een uitgebreide beschrijving van de onderhoudsprocedure op www.nictiz.nl/ziekenhuis. Reviewen en goedkeuren van een wijzigingsverzoek Elk wijzigingsverzoek wordt gereviewd en goedgekeurd, afgekeurd of aangehouden door het review team. Bij wijzigingen met impact wordt in de beoordeling meegenomen of de noodzakelijke resources (manuren, budget) beschikbaar zijn. De beheerder stelt de middelen ter beschikking, die nodig zijn om de wijzigingen of uitbreidingen met impact door te H - 4 Onderhoud van het Referentiemodel

23. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 23 Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen kan op diverse manieren worden gebruikt. Dit hoofdstuk geeft suggesties en voorbeelden van mogelijke toepassingen. Startpunt voor de architectuur in een ziekenhuis Het Referentiemodel kan dienen als startpunt voor ziekenhuizen die architectuur als hulpmiddel willen gaan gebruiken bij het vormgeven van hun informatie voorziening. Het kan met name een hulpmiddel zijn voor ziekenhuizen die nog niet of zeer beperkt onder architectuur werken. Architectuur begint immers altijd, of zou altijd moeten beginnen, bij inzicht in het ziekenhuis als bedrijf en inzicht in de zorgpro cessen. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Het model kan als basis dienen voor de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden (TVB’s) voor beheer en informatiemanagement. Op het gebied van informatie zijn de domeinen relatief onaf hankelijk van elkaar. Hierdoor zijn de TVB’s voor bijvoorbeeld het beheer van informatiedefinities of het beheer van applicaties die binnen een bepaald domein vallen eenduidig te beleggen. Basis voor sourcingsbeslissingen Belangrijke eigenschappen van het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen zijn dat domeinen zo min mogelijk koppelingen met elkaar hebben en dat domeinen duidelijk zijn afgebakend. Dankzij deze eigenschappen kunnen domeinen een goede basis vormen voor te nemen sourcingsbeslissingen. Zo kunnen bijvoorbeeld de activiteiten die in domein X vallen cruciaal zijn voor het onderscheidend vermogen van een ziekenhuis. Om deze reden kan worden besloten om domein X volledig in eigen beheer te houden en om in dit domein te werken met maatwerksoftware. Inz icht in performance van IT Wanneer een ziekenhuis inzicht wil krijgen in de toestand van haar applicatielandschap, in de mate waarin applicaties voldoen aan verwachtingen van gebruikers en in de kosten die hiervoor worden gemaakt, kan het erg verhelderend zijn om dit inzicht te verkrijgen op het niveau van domeinen. Gemeenschappelijk vocabulaire Door te communiceren in termen van het Referentiemodel kunnen betrokkenen binnen en buiten het ziekenhuis elkaar sneller en beter begrijpen. Hierdoor worden misvers tanden voorkomen en wordt de communicatie effectiever en efficiënter. De begrippen bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten die zijn gebruikt in het Referentiemodel zijn gedefinieerd in de spreadsheet. De informatiedomeinen zelf zijn gedefinieerd in term en van de bedrijfsactiviteiten die ze ondersteunen en in termen van de informatieobjecten die eraan zijn toegekend. Kapstok voor inrichting applicatielandschap De eigenschappen van het Referentiemodel zijn uitermate geschikt om te gebruiken bij te maken ke uzes met betrekking tot de inrichting van het applicatielandschap. Het ideale landschap volgt daarbij de domeinindeling van het Referentiemodel. Op punten waar bestaande of nieuw te realiseren applicaties afwijken van deze modulaire indeling en domeingrenz en door applicaties worden overschreden, kan vervolgens een geïnformeerde en beargumenteerde beslissing worden genomen over het al dan niet afwijken van de ideale situatie. Definitie van IT - roadmaps en projectkalenders Wanneer een ziekenhuis een grootscha lig IT - traject inzet, kan het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen worden gebruikt. Het ondersteunt bij het kiezen van de volgorde van aan te pakken applicaties of juist bij het bepalen of applicaties al dan niet tegelijkertijd moeten worden vervangen, uit geschakeld of aangepast. Door projecten of een roadmap te mappen op het Referentiemodel verkrijgt men inzicht in welke delen van het ziekenhuis op welk moment worden geraakt. H - 3 Toepassingen

13. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 13 Dit hoofdstuk beschrijft het theoretisch kader en de methodiek die is gebruikt om te komen tot het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen. Allereerst wordt het begrip Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen nader toegelicht:  referentie: het biedt een gemeenschappelijke basis, die direct toegepast kan worden, maar die desgewenst ook toegespitst kan worden op specifieke ziekenhuissituaties;  domeinenmodel: dit geeft aan dat het gaat om een model dat bestaat uit infor matiedomeinen;  ziekenhuizen: het heeft betrekking op de informatievoorziening van ziekenhuizen. Een model is geen doel op zich. Een model dient om antwoord te krijgen op vragen voor een specifiek doel. Een model abstraheert van de werkelijkheid door detai ls weg te laten, zodat essentiële kenmerken naar voren komen. Een goed begrip van een model is noodzakelijk voor de optimale toepassing ervan. Binnen de wereld van I C T - architectuur en informatieplanning wordt vaak gebruik gemaakt van informatiedomeinen 1 . Het Referentiemodel bestaat uit informatiedomeinen. In het Referentiemodel is de methodiek om te komen tot informatiedomeinen in overeenstemming gebracht met begrippen die binnen Archimate 2 worden gebruikt. Kennis van de achterliggende methodieken is voor het gebruik van het Referentiemodel niet strikt noodzakelijk, maar helpt wel om het begrip te vergroten. De noodzakelijke theoretische basis wordt in dit hoofdstuk behandeld. Vormgeving van de informatievoorziening begint bij een goed begrip van de essen tie van een 1 Zie o.a. www.businessinformatieplanning.nl 2 Zie o.a. www.archimate.org organisatie. Wat is de missie, visie en strategie? Welke producten en diensten worden geleverd? Welke bedrijfsactiviteiten, bedrijfsprocessen en bedrijfsfuncties zorgen hiervoor? Welke informatie is nodig om de bedrijfsactiviteiten uit te kunne n voeren? Paragraaf 1.1 gaat nader in op de begrippen bedrijfsactiviteit, - proces en - functie. In paragraaf 1.2 wordt nader ingegaan op het begrip informatieobject. In paragraaf 1.3 tenslotte wordt toegelicht op welke wijze een informatiedomein tot stand komt. Tevens wordt op de toegevoegde waarde van informatiedomeinen voor de inrichting van de informatievoorziening van een organisatie ingegaan. 1.1. Activiteiten, processen en functies Een bedrijfsactiviteit is een handeling die kan worden toegekend aan één p ersoon of aan één rol. Een voorbeeld van een bedrijfsactiviteit is het uitvoeren van een preoperatieve screening. Een bedrijfsproces is een reeks van activiteiten, met een duidelijk startpunt en eindpunt, met een duidelijk vastgesteld doel. Een voorbeeld van een bedrijfsproces is het operatief proces. In het operatief proces worden diverse bedrijfsactiviteiten (na elkaar) uitgevoerd, zoals het plannen van de operatie, het voorbereiden van de operatie, het uitvoeren van de preoperatieve screening, het uitv oeren van de operatie zelf en het opstellen van het operatieverslag. Een bedrijfsfunctie is een set van bedrijfsactiviteiten die samenhang vertonen in de daarvoor benodigde kennis, vaardigheden of middelen. Bedrijfsfuncties hebben vaak een meer permanent karakter dan bedrijfsprocessen. Een voorbeeld van een bedrijfsfunctie is verzorging en ver pleging. Een bedrijfsfunctie levert een H - 1 Methodiek

18. 18 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 De domeinen : E lk domein bevat bedrijfsactiviteiten en informatie - objecten. Per domein zijn de voornaamste bedrijfs - activiteiten en informatieobjecten opgenomen. Bedrijfsactiviteiten hebben vaak ook een registratiecomponent (die expliciet wordt gemaakt door de CU relatie in de matrix). Zo is registeren van de anamnese een registratieactiviteit binnen de bedrijfsactiviteit ‘afnemen anamnese’. Registratieactiviteiten zijn dus een onderdeel van (en soms ook bijna gelijk aan) een bedrijfsactiviteit. In de onderstaande beschrijving van de domeinen volstaan we met een algemene beschrijving per domein. Raadpleeg de matrix om te zien welke bedrijfsactiviteiten en informat ieobjecten de domeinen bevatten. In de spreadsheet is ook een omschrijving van de activiteiten en objecten opgenomen. STURING en VERANTWOORDING Hierbinnen vallen de domeinen sturing, performance, verantwoording, marketing en innovatie . Het betreft hier nie t alleen de strategische sturing en verantwoording vanuit het hoger management, maar ook de sturing en verantwoording op tactisch en operationeel niveau. Sturing In dit domein be vinden zich de bedrijfs activiteiten (en bijbehorende informatieobjecten) voo r het bepalen van de missie, visie, strategie en beleid inclusief de inrichting en de beheersing hiervan. P erformance Hieronder vallen de bedrijfs activiteiten en informatieobjecten voor het maken, meten en sturen op performance indicatoren. Kwaliteit en veiligheid In versie 2 ontbrak en in het model de expliciete bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor het borgen van kwaliteit van zorg, onderzoek en onderwijs en patiëntveiligheid . In versie 2.2 is hierom het domein opgenomen als onderdeel van sturing en verantwoording. In dit domein worden de kwaliteits - en veiligheid s documenten gemaakt en onderhouden alsmede stimulans en toezicht houden op naleving hiervan. V erantwoording In dit domein vinden de activiteiten plaats voor de vera ntwoording van het ziekenhuis aan zijn omgeving . M arketing Marketing gaat over de optimale afstemming tussen vraag en aanbod, ziekenhuis en patiënt met als doel zoveel mogelijk waarde toe te kennen aan de bestaande dienstverlening en zo goed mogelijk in t e spelen op de nieuwe dienstontwikkeling . Innovatie Innovatie in de betekenis van het(door) ontwikkelen van bestaande en nieuwe dienstverlening. Denk hierbij aan:  o ntwikkelen producten en diensten ;  b epalen i nnovatieagenda ;  o ntwikkelen Enterprise Architectuur ;  p rogrammamanagement . SAMENWERKING Binnen samenwerking vallen de domeinen participatie, verwijzing, uitwisseling en kennismanagement. Samenwerking is een apart domein geworden. Samenwerking vindt over de domeinen heen plaats, bijvoorbeeld tu ssen zorg, onderwijs en onderzoek, maar ook bij verwijzing en uitwisseling met andere zorginstanties en zorgverlener. Samenwerking kent daarnaast ook zijn eigen specifieke activiteiten en informatieobjecten, denk bijvoorbeeld aan zelfmanagement(informatie) . Samenwerking sluit ook goed aan bij nieuwe ontwikkeling als Zorg2.0, eHealth, interoperabiliteit en noodzaak voor samenwerking, uitwisseling en verbinding. Participatie P articipatie bevat de activiteiten en informatie die nodig zijn voor de participatie van de patiënt bij zijn eigen zorgproces . Denk hierbij bijvoorbeeld aan het ontvangen van zelfmanagementinformatie van de patiënt en aan het aanbieden van zorgspecifieke informatie aan de patiënt. Verwijzing De activiteiten voor verwijzingen van en naar andere zorgverleners zoals het ontvangen en verwerken van een verwijzing en het versturen van een verzoek tot verwijzing.

3. © Nictiz www.nictiz.nl Generiek model bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2 .2 RDZ v2. 2 INFORMATIEVOORZIENIN G ZIEKENHUIZEN Datum 31 maart 2014 ID Nummer 12001A A uteurs Erasmus MC - Ben van der Stigchel v1, v2, v2.2 St Elisabeth Ziekenhuis - Hans Boon v1, v2, v2.2 Isala - Daniel Woning v1, v2, v2.2 Ziekenhuis Gelderse Vallei - Daan van Veldhuizen v 1, v2, v2.2 St. Anna Zorggroep - Petra Findhammer, Sandra van Dinther v1 Deventer ziekenhuis - Bob Fenneman v1 UMCU - Sjaak Gondelach v2, v2.2 UMCG - Michael van der Zel, Leon van der Krogt v2 UMCG - Saskia de Jong, Erik van der Velde v2.2 AMC - Rolf Ehrencron v2, v2.2 Canisius - Wilhelmina Ziekenhuis - Hettie Laarakker v2.2 Ter Go oi ziekenhuizen - Maayke Klinkenberg v2.2 Nictiz - Fred Smeele (Programmamanager), Ron van Holland (v1), Jannie Vos (v1) Jan - Gerrit Bonke(v2) en Gerda Meijboom (v2)

21. 4. algemeen toegankelijke bronnen, waaronder  wikipedia  www.encyclo.nl  www.thesauruszorgenwelzijn.nl 5. relevante wetgeving. Het doel van deze beschrijving is om toe te lichten wat in het RDZ onder de activiteit of informatie - object wordt verstaan. Het is niet bedoeld als de enige juiste omschrijving. Herkenbaar taalgebruik prefereren we boven formeel taalgebruik. Bij de matri x geldt de expliciete toelichting: d e bedrijfsactiviteiten , informatieobjecten en de CU - markeringen bevat ten niet de enige of volledige waarheid , maar zijn slechts een interpretatie om de domeinen te kunnen bepalen. 2.4. RDZ als referentie voor procesontwerp De domeinen vormen de logische bouwblokken van de informatievoorziening ter ondersteuning van de bedrijfsprocessen. De domeinen bestaan uit (samenhangende) bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten. Processen maken gebruik van de activiteiten en objecten binnen de domeinen. Dit is gevisualiseerd door de rode lijn in figuur 7 Een willekeurig zorgproces maakt gebruik van de informatie en functies (services) uit de domeinen. Figuur 7 – Een proces maakt gebruik van de bedrijfsactiviteiten en informatieobje cten binnen de domeinen Met een blik in de toekomst zou er, uit doorontwikkeling van dit Referentiemodel, een bibliotheek van flexibele standaardservices beschikbaar komen waar de ziekenhuizen uit kunnen putten om hun specifieke zorgproces vorm te geven. Hoewel het RDZ een domeinenmodel is en geen procesmodel kunnen de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten en de domeinen toch gebruikt worden als startpunt en referentie voor het procesontwerp en gegevensmodellering. Bedenk daarbij dat afhankelijk van het gewenste granulariteit verdere detaillering van activiteiten en objecten nodig kan zijn. 2.5. Doorontwikkeling RDZ De doorontwikkeling van het RDZ zal na versie 2 vooral bepaald worden door de ervaringen en feedback bij toepassingen via het onderhoudsproce s. Bij voldoende belangstelling, draagvlak, betrokkenheid en bereidwilligheid vanuit de ziekenhuizen kan het RDZ uitgroeien tot een volwassen referentiearchitectuur voor de ziekenhuizen. Naast een referentielaag voor domeinen kan bijvoorbeeld ook gedacht worden aan:  uitwerking business services in een dienstportfoliolaag;  uitwerken applicatieservices in een applicatiefunctielaag;  referentiebibliotheek van principes voor de RDZ - domeinen;  mapping van CCR data - elementen op de domeinen;  het definiëren van standaard services op basis van het RDZ.

19. Informatie - uitwisseling Dit domein bevat de activiteiten voor het uitwisselen van informatie tussen zorgverleners . Kennismanagement Dit domein bevat de activiteiten die nodig zijn voor managen van kennis. Kennismanagement gaat bijvoorbeeld over:  het beschikbaar stellen , zoeken, ontsluiten en actueel houden van content als publicaties, vakliteratuur.  Het managen van de gegevens over de gegevens (gegevensmanagement) ZORG C onsult Bevat alle activiteiten en informatie die nodig zijn voor het bepalen en bijstellen van de diagnose en het behandelplan, inclusief de anamnese, het eigen onderzoek en de controle van de behandeling. Aanvullend onderzoek Hierin zijn alle vormen van aanvullend onderzoek samengebracht. Denk hierbij aan laboratorium - , röntgen - , functie - of echo - onderzoek, een pathologisch of microbiologisch onderzoek e.d. Behandeling Omvat alle vormen van behandeling onderverdeeld in domeinen voor operatieve ingreep, medicatie, het volgen van een therapie. Andere vormen van behandeling zijn ook mogelijk. Deze zijn in het Referentiemodel niet uitgewerkt maar kunnen voor specifieke toepassingen nader uitgewerkt worden. Dit is aangegeven in het model met het vlak met de drie puntjes. Overdracht De activiteiten en gegevens die de overdracht van de patiënt markeren inclusief evaluatie. Verpleging en Verzorging Is het domein waarin de verpleegkundige anamnese wordt afgenomen, het verpleegplan wordt bepaald en de patiënt wordt verzorgd, inclusief het vastleggen en onderhouden van de informatie die hiervoor nodig is. ZORGPROCESONDERSTEUING Binnen zorgprocesonderst euning vallen de domeinen die ondersteunend zijn aan het zorgproces. Deze zijn onderverdeeld in zorgplanning, resourceplanning, zorglogistiek, zorgrelatie en zorgfacturatie. Z orgplanning Betreft p lanning van individuele patiënten (wie wordt wanneer en doo r wie behandeld) . R esourceplanning Binnen de resourceplanning vinden de t oewijzing van capaciteit in de tijd aan patiëntgroepen, specialisten (volumeplanning), middelen en locaties plaats . Inclusief de ca paciteitsroostering per patiëntengroep op beschikb are capaciteit . Zorglogistiek Voor het daadwerkelijk verplaatsen van personen en middelen en daarvoor benodigde voorbereidende activiteiten Zorgrelaties Hierin vallen de activiteiten voor het o nderhouden en identificeren van zorgrelaties, inclusief pati ënten, zorgverleners en zorgverzekeraars . Zorgfacturatie Betreft het registratieve deel hiervan, waarbij de relatie gelegd wordt met verrichte zorg en geleverde diensten. De verdere financiële afwikkeling vindt plaats buiten het zorgdomein. ONDERZOEK en ONDERWIJS De domeinen onderzoek en onderwijs zijn binnen het RDZ (nog) minder ver uitgewerkt. De uitwerkingen van deze domeinen kunnen gezien worden als een eerste aanzet en gericht om de relatie met de zorg in het vizier te houden. 3 ONDERZOEK Onderzoek is onderverdeeld in de domeinen aanvraag , voorbereiding , uitvoering , afronding , en valorisatie. Binnen de aanvraag zitten de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten van indienen van de onderzoek s aanvraag tot en met het opstellen van 3 Voor het domein onderwijs is er via het programma i - ziekenhuis een draft “add - on” versie beschikbaar met een uitbreiding en detaillering van het onderwijs domein.

15. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 15 Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen bestaat uit de volgende onderdelen:  dit beschrijvend document (Referentie - domeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2);  een presentatieweergave van het Referentiemodel (Presentatie Referentie - domeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2);  een spreadsheet (Spreadsheet Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2) met de volgende werkbladen:  Matrix met bedrijfsactiviteiten en inform atieobjecten die zijn geclusterd tot informatiedomeinen;  Begrippenkader: een lijst met informatieobjecten en bedrijfsactiviteiten met een omschrijving.  een poster van het RDZ Naast het Referentiemodel bestaan er aanvullende producten. De aanvullende produ cten horen bij versie 2, maar vallen buiten de formele review en acceptatie.  het RDZ model in Archimate gemodelleerd in Enterprise Architect (eap formaat);  een XML/XMI export voor import in andere architectuur tools;  een HTML export (doorklikbare) versie van het RDZ;  relatietabel tussen bedrijfsactiviteiten uit het RDZ met de functionele EPD requirements uit het HL7 EHR - S Functional M odel. Dit hoofdstuk bevat een toelichting op het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen. 2.1. Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 1 Het Referentiemodel is tot stand gekomen in een aantal workshops met verschillende ziekenhuizen. In de workshops zijn de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten bepaald zoals die herkend worden binnen de ziekenhuizen. Voor versie 1.00 is bewust gekozen voor een focus op het primaire zorgproces (de zorg die direct aan of voor de patiënt geleverd wordt) binnen het ziekenhuis. Dit is gedaan om de eerste stap niet te groot te maken. Zodoende kunnen voor de doorontwikkeling van dit Referentiemodel lessen uit de ervaring, toepassing, reacties en aanbevelingen getrokken worden. Vervolgens zijn de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten in een matrix gezet en is op de kruispunten beoordeeld of er sprake is van een Create - relatie of Use - relatie (CU matrix). Een Create - relatie wil zeggen dat een activiteit een informatieobject produceert, leest, bijwerkt of verwijdert (Create, Read, Update en Delete). Een Use - relatie geeft aan dat een activiteit het object slechts leest (alleen Read). Na het vullen van de ma trix zijn de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten geordend, zodat er (informatie)domeinen ontstaan. Horizontaal staan de informatieobjecten, verticaal staan de bedrijfsactiviteiten. De gekleurde vlakken in de matrix zijn de informatiedomeinen; een set van bedrijfsactiviteiten met een maximale cohesie in de informatieobjecten. H - 2 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen Figuur 3 – Geordende matrix voor de totstandkoming van het Referentiemodel (v1)

33. Bijlage 3. Releasenotes RDZ V2.2 De wijzingen die zijn aangebracht in versie 2.2 ten opzichte van versie 2 zijn onder te verdelen in: 1. Nieuwe domeinen o Kwaliteit en veiligheid binnen Sturing en verantwoording. Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor het borgen van kwaliteit van zorg, onderzoek en onderwijs en patiëntveiligheid . o Zorglogistiek voor het daadwerkelijk verpla atsen van personen en middelen 2. Verbetering domeinen o Het domein “financiële afhandeling” is hernoemd naar “zorgfacturatie” en de omschrijving van het domein en de activiteiten zijn verbeterd. o Het domein “Beheer gebouw en inventaris” is hernoemd naar “Gebouwen en Middelen” o Domein “Inkoop en voorraadbeheer” is gewijzigd in “Inkoop en Goederenlogistiek” o Beschrijving domein VKAM (Veiligheid, Kwaliteit, Arbo en Milieu binnen bedrijfsondersteuning is aangescherpt o ICT : aan de beschrijving is expliciet toegevoegd dat hier ook telecommunicatie onder valt. 3. Verfijning bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten Er zijn nieuwe activiteiten en informatieobjecten toegevoegd en een enkele verplaatst naar nieuwe domeinen: Domein ID Bedrijfsactiviteiten (BA) Informatieobject (IO) Toelichting Kwaliteit & Veiligheid 356 Maken en actueel houden van kwaliteits - en veiligheidsdocumenten Nieuw 364 Stimuleren en toezicht houden op Kwaliteit en veiligheid Nieuw 360 Kwaliteitsdocumenten Nieuw 365 Kwaliteitsrapportage Nieuw Kennismanagement 355 Gegevensmanagement Nieuw 362 Metadata Nieuw 144 Afleveren/Verstrekken Medicatie Verplaatst uit domein Medicatie 363 Referentiedata Nieuw Zorglogistiek 357 Verplaatsen personen Nieuw 358 Verplaatsen middelen Nieuw

20. 20 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 het onderzoeksvoorstel inclusief medisch ethische toetsing. Voorbereiding bevat het opstellen van het onderzoeksprotocol, aanvraag van financiering en vergunningen en het ontwikkelen van een onderzoek dataset . Onder uitvoering valt de patiëntselectie en rekr utering, het verkrijgen van patiënt consent, het verzamelen van onderzoek data en materiaal, de controle op naleving van onderzoeksprotocollen, het bewerken en analyse ren van de onderzoekgegevens en het terugkoppelen aan de patiënt van de voor hem of haar relevante resultaten. Afronding beschrijft de activiteiten en informatieobjecten rondom publicatie. ` Valorisatie beschrijft het genereren van maatschappelijke waarde en innovatieve ontwikkelingen dankzij de kennis die is opgedaan vanuit het onderzoek ON DERWIJS Samenstelling b eschrijft het opstellen van het curriculum en de studieprogrammering Planning gaat over het plannen van de resources Opleiding gaat o ver onderwijs geven en ontvangen Evaluatie gaat over het beoordel en van het onderwijs en het uitzetten van verbeteracties BEDRIJFSONDERSTEUNING Beheer gebouwen en inventaris Domein voor de activiteiten en informatie over het beheren, exploiteren en adviseren van gebouw en inventaris. Inkoop en goederenlogistiek Activiteiten en informatie voor ink oop en goederenlogistiek zowel strategisch, tactisch als het voorraadbeheer. Personeel en organisatie De activiteiten en informatie die nodig zijn voor een kwalitatief goed personeelsbeheer . Ondersteunt de in - , door - en uitstroom van personeel. Juridisch e ondersteuning J uridisch advies, ondersteuning en beleid. Adviseren over het toepassen van juridisch beleid , bijvoorbeeld over medisch - ethische zaken en het juridisch ondersteunen bij de afhandeling van klachten en bezwaren. Financiële administratie De activiteiten en informatie voor de financiële administratie van het ziekenhuis . Beheren van debiteuren, crediteuren, grootboek, facturen en uitvoeren van financiële transacties. Omvat ook de financiële afhandeling met zorgverzekeraars , het beheren van d e salarisadministratie en het beheren van het vermogen (Treasury). Veiligheid, kwaliteit, arbo en milieu (VKAM ): Activiteiten en informatieobjecten voor het bewaken en optimaliseren van de veiligheid, kwaliteit, arbo en milieuaspecten binnen het ziekenhui s. Hotelservices Het verlenen van gastvrijheidsdiensten aan patiënten, bezoekers en medewerkers Communicatie en voorlichting Activiteiten en informatie voor de communicatie en voorlichting aan patiënten, bezoekers en zorgprofessionals. ICT Alle activite iten voor het ontwikkelen, beheren en ondersteunen van de ICT - voorziening en ICT - diensten. Medische technologie Alle activiteiten en bijbehorende informatie voor het onderhouden, beheren en ondersteunen van medische apparatuur. 2.3. Toelichting op het RDZ spre adsheet Het spreadsheet bestaat uit drie tabbladen:  RDZ Bedrijfsactiviteiten V2  RDZ Informatieobjecten V2  RDZ matrix V2 Voor de beschrijving van bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten (de eerste twee tabbladen) is gebruik gemaakt van diverse bronnen: 1. documentatie die beschikbaar is vanuit deelnemende ziekenhuizen, zoals ontwerpdocumenten, datamodellen en handleidingen voor (deel)systemen; 2. definities en gebruikte termen binnen de infrastructuur voor zorgcommunicatie (AORTA); 3. informatiemodel en gehanteer de begrippen binnen relevante IHE - profielen;

14. 14 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 organisatie functionaliteit die bijdraagt aan een of meerdere bedrijfsprocessen Figuur 1 – toont de samenh ang tussen de begrippen bedrijfsactiviteit, bedrijfsproces en bedrijfsfunctie. 1.2. Informatieobjecten Een informatieobject is een eenheid van informatie die relevant is vanuit een bedrijfsperspectief. Een informatieobject heeft betekenis voor de doelstelling en voor het functioneren van een organisatie. Een voorbeeld van een informatieobject is een operati everslag. Informatieobjecten zijn onafhankelijk van fysieke inrichting of implementatie in een organisatie. Ze kunnen worden vertaald naar een fysiek model en naar fysieke verschijningsvormen van informatie (bijvoorbeeld tabellen in een database, informa tie in een datawarehouse - omgeving, informatie in documenten). Dat betekent dat onderscheid moet worden gemaakt tussen de inhoud van een begrip (als concept, iets wat betekenis heeft in de werkelijkheid) en de manifestatie/vorm waarin het wordt opgeslagen of gepresenteerd (papier, digitaal, etiket, ponsplaatje). De manifestatie/vorm blijft buiten beschouwing wanneer gesproken wordt over informatieobjecten. 1.3. Informatiedomeinen Een informatiedomein is een set van bedrijfsactiviteiten met een maximale samenhan g in de informatie die door de activiteiten wordt geproduceerd en gebruikt. Figuur 2 – Samenhang tussen informatiedomeinen, b edrijfsactiviteiten en informatieobjecten Een informatiedomein wordt gedefinieerd door de bedrijfsactiviteiten die erdoor worden ondersteund en door de informatieobjecten die erin zijn opgenomen. Door de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten te clusteren op basis van onderlinge samenhang wordt bereikt dat informatiedo meinen zoveel mogelijk op zichzelf staan en zo weinig mogelijk informatieobjecten uit andere domeinen nodig hebben. Informatiedomeinen vormen logische bouwblokken voor de informatievoorziening van een organisatie en kunnen als basis worden toegepast voor bijvoorbeeld de applicatiearchitectuur. Hiermee kan de informatievoorziening maximaal op de behoeften van de organisatie afgestemd worden. In hoofdstuk 3 wordt nader ingegaan op andere toepassingen van informatiedomeinen. Bedrijfsfunctie = een set van activiteiten die onderlinge samenhang vertonen in de vereiste kennis, vaardigheden of resources. Bedrijfsactiviteit = een taak met de juiste granulariteit om toegekend te worden aan een specifiek persoon of rol . Bedrijfsproces = een reeks van activiteiten met een duidelijk start - en eind punt , met een duidelijk vastgesteld d oel .

47. 221 Beheren en exploiteren van ICT diensten De activiteit(en) om bestaande ICT voorzieningen te laten functioneren. Deze activiteit omvat o.a. infra/applicatie/functioneel beheer, helpdesk, gebruikersondersteuning. ICT - diensten zijn o.a. presentatieaggregatie (Portals), zoekengine, aanbieden Business Intelligence (BI) (services en tools en rapportages), Identity Management, web content beheer, kennis creatie en social media, e - mail en agenda , telefoon en video, spraakherkenning. Medische technologie Alle activiteiten en bijbehorende informatie ten behoeve van het onderhouden, beheren en ondersteunen van medische apparatuur 222 Onderhoud medische apparatuur Technisch beheer (preventief en correctief onderhoud) van medische apparatuur. 223 Ondersteunen gebruik medische apparatuur Uitvoeren en ondersteunen bij onderzoek en therapie (klinische fysica).

9. 20 140331 201 4 | ID nummer 12001A | versie 2. 2 9 H - 1 Methodiek 13 1.1. Activiteiten, processen en functies 13 1.2. Informatieobjecten 14 1.3. Informatiedomeinen 14 H - 2 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen 15 2.1. Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 1 15 2.2. Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 16 2.3. Toelichting op het RDZ spreadsheet 20 2.4. RDZ als referentie voor procesontwerp 21 2.5. Doorontwikkeling RDZ 21 H - 3 Toepassingen 23 H - 4 Onderhoud van het Referentiemodel 25 H - 5 Slotwoord 27 Bijlage 1. Referentiedomeinenmodelv2 30 Bijlage 2. Metamodel RDZ v2 32 Bijlage 3. Releasenotes RDZ V2.2 33 Bijlage 4. Overzicht van RDZ Bedrijfsactiviteiten 35 Bijlage 5. Overzicht van RDZ Informatieobjecten 48 Bijlage 6. Voorbeelden Toepassingen 61 Inhoud

16. 16 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 Wat opvalt in de matrix is dat er veel relaties tussen bedrijfsactiviteiten en objecten bestaan buiten de informatiedomeinen. Dit weerspiegelt de complexiteit en hoge mate van informatie - uitwisseling binnen de zorg in ziekenhuizen. 2.2. Het Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 Versie 2 van het RDZ beperkt zich niet meer tot de primaire zorg, maar ook de overige domeinen zijn in kaart ge bracht. Zo zijn de domeinen onderzoek, onderwijs, bedrijfsvoering en sturing en verantwoording in kaart gebracht. Er is een apart domein samenwerking benoemd voor participatie, verwijzing, uitwisseling en kennismanagement. In versie 2.2 zijn aan de hand van een 30tal RFC’s verbeteringen aangebracht in het model. De wijzingen zijn te categoriseren in: • Verfijning bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten • Verbeterde beschrijvingen bedrijf s activiteiten en informatieobjecten • Verbetering beschrijving onderverdeling domeinen • Expliciet aandacht voor p atiëntveiligheid • Gegevensmanagement is benoemd als bedrijfsactiviteit • Domein logistiek is herzien In bijlagen 3, 4 en 5 zijn de veranderingen van v2.2 ten opzichte van v2.1 in detail beschreve n In bijlage 2 is het metamodel beschreven waardoor het modelleren en het leggen van relaties met andere modellen mogelijk wordt. Het RDZ is ook in A rchimate gemodelleerd vanwege uniformiteit, standaardisatie, onderhoudbaarheid en overdraagbaarheid. B elangrijke uitgangspunten voor versie 2.2 zijn:  h erkenbaarheid binnen de ziekenhuizen ;  z org voor de patiënt, met de patiënt voorop;  m eer o og voor (nieuwe) ontwikkelingen als:  patiëntveiligheid  gegevensmanagement  zorglogistiek Het RDZ is een Referentiemodel. Gebruik het, pas het toe en pas het aan de specifieke situatie en het doel. Het RDZ is een:  r eferentieoverzicht van domeinen, bedrijfsactiviteiten en informatie - objecten van een ziekenhuis ;  b asis, vertrekpunt, hulpmiddel en referentie ;  communicatiemiddel v oor vraagstukken op snijvlak van ziekenhuiszorg en i nformatie - voorziening . Het RDZ is geen:  v olledige uitgewerkte en gestandaardiseerde referentiearchitectuur voor de ziekenhuizen ;  d ictaat voor de ziekenhuizen ;  organisat ieplaatje;  uitgewerkt p rocesmodel voor de ziekenhuizen ;  EPD specificatie ;  i ets technisch alleen voor ICT ’ ers . Op de volgende bladzijde en in de bijlagen is de communicatieplaat van het RDZ opgenomen. Dit model is ook apart in presentatievorm (powerpoint) beschikbaar. In de spreadsheet komt naar voren welke bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten onderdeel zijn van een domein. Het tabblad ‘RDZ matrix’ laat de domeinen zien met hun bedrijfsactiviteiten en op de CU kruispunten de informatieobjecten. De d omeinen zijn geaggregeerd in maximaal twee niveaus. In het tabblad ‘RDZ bedrijfsactiviteiten’ worden per domein de activiteiten en een omschrijving van de activiteiten gegeven. In het tabblad ‘RDZ informatieobjecten’ staan de informatieobjecten met een kor te omschrijving benoemd. Binnen het RDZ onderscheiden we de kerntaken zorg, onderzoek en onderwijs. De (zorg)proces - ondersteuning is ondersteunend aan deze drie kerntaken. Hierbinnen valt de zorglogistiek, financiële afhandeling en het onderhouden van de zorgrelaties. Samenwerking is expliciet vormgegeven in het model door groepering van de domeinen participatie, verwijzing, informatie - uitwisseling en kennismanagement. Sturing en verantwoording ontstaan door de domeinen strategisch management, marketing e n innovatie. Om het ziekenhuis ook als bedrijf te ondersteunen, zijn bedrijfsondersteunende domeinen opgenomen.

35. In deze tabel het overzicht van de activiteiten binnen de domeinen. Deze staan ook in de spreadsheet bijlage samen met de matrix en het overzicht van informatieobjecten. Voor het gebruiksgemak hebben we ervoor gekozen dit overzicht ook in de bijlage op te nemen. Level 0 aggregatie Level 1 aggregatie RDZ Domeinen uID RDZ v2.2 Naam bedrijfsactiviteit Omschrijving CHANGELOG V2.2 STURING en VERANTWOORDING Sturing Activiteiten en informatieobjecten voor het bepalen van de missie, visie, strategie en beleid inclusief de inrichting en de beheersing hiervan. 101 Bepalen missie en visie Een missie definieert de bestaansgrond van een organisatie en geeft antwoord op de vraag: Waarom doen we wat we doen? De missie is tijdloos. Een visie is een consistente blik op de toekomst en geeft de gewenste situatie aan. 102 Ontwikkelen st rategie De strategie beschrijft hoe de in de visie gestelde beelden en doelen bereikt gaan worden en geeft een samenhangende reeks beleidslijnen aan voor het handhaven van de continuïteit op langere termijn. 103 Bepalen beleid Bepalen ziekenhuis - en/of divisiebeleid en specifieke beleidsplannen als medisch, verpleegkundig, afdeling, VKAM (veiligheid, arbeid, kwaliteit en milieu), etc. op strategisch, tactisch en operationeel niveau 104 Inrichten en beheersing van beleid Governance, Planning en Control. Inrichting van de besturing van het ziekenhuis (verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden) die nodig is om goede beslissingen te nemen inclusief het toezicht op het functioneren ervan (trefzeker en aantoonb aar). Ook het realiseren, optimaliseren en onderhouden van de (o.a. financiële) planning en control cyclus. Opstellen begroting en bewaken van budgetten en gevraagd en ongevraagd adviseren van directie en management. Omvat ook AO/IC, procesmanagement, info rmatiemanagement en kennismanagement. Performanc e Activiteiten en informatieobjecten met betrekking tot het maken, meten en sturen op performance indicatoren. Bijlage 4. Overzicht van RDZ Bedrijfsactiviteiten

51. 249 Patiënt (basis medische gegevens) Aan een patiënt gerelateerde kenmerken/eigenschappen afkomstig van waarneming/onderzoek door een zorgverlener, die een of meer aspecten beschrijven van de medische conditie/toestand van een patiënt. De hier bedoelde kenmerken/eigenschappen hebben vaak een signalerende functie of zijn om andere redenen relevant als basisge geven voor alle zorgverleners die in contact komen met de desbetreffende patiënt. o.a.: - Allergie - Overgevoeligheid/intolerantie - Intoxicaties (roken, drugs, alcohol) - Vaccinaties - Zwangerschap - Lengte, gewicht - Genetische kenmerken - Reanimatiebele id, persoonlijke wensen 250 Zorgvraag De vraag om zorg/behandeling van een patiënt aan een zorgverlener, doorgaans naar aanleiding van een bepaalde klacht of behoefte. 251 Collegiaal consult Verzoek tot opinie of advies van een collega/zorgverlener inzake diagnose of behandeling en terugrapportage van bevindingen. 252 Decursus Beschrijving van het chronologisch verloop van het ziekteproces van een patiënt en van de voortgang van de behandeling, opgeschreven/samengevat door de arts. NB: Er bestaan verschillende opvattingen/invullingen van het begrip decursus. 253 Anamnese Vraaggesprek tussen zorgverlener en patiënt (of zijn/haar omgeving) waarbij de zorg verlener gerichte vragen stelt n.a.v. de zorgvraag. Er zijn diverse soorten anamneses. Naast een algemene verpleegkundige anamnese die wordt afgenomen bij klinische opname heeft elk specialisme een eigen anamnese. Naast specifieke medische klachten gaat ee n anamnese ook in op de omgeving (familieanamnese), voorgeschiedenis, leefgewoonten (intoxicaties, voeding), medicatie. De invulling hiervan is deels specialisme - specifiek. 254 Waarneming lichaamsfuncties Resultaat van waarnemingen (=observaties) van bepaalde lichamelijke functies zoals ademhaling, bloeddruk, hartslag, temperatuur, vochtbalans, reflexen of andere aspecten van lichamelijk functioneren. Waarnemingen kunnen worden gedaan in het kader van lichamelijk ond erzoek of als onderdeel van anamnese, behandelplan of verpleegplan. Een waarneming kan gedaan worden door een mens of door een apparaat. Beoordeling en diagnose Beoordelen resultaten uit onderzoek en het vaststellen van de oorzaak 255 Diagnose De naam van de ziekte of aandoening waaraan iemand verondersteld wordt te lijden. Er is onderscheid mogelijk naar type diagnose: differentiaaldiagnose (werkdiagnose) en einddiagnose

39. 136 Bepalen behandelplan Bepalen en vaststellen van een behandelplan (inclusief aanvragen van machtigingen) Beschrijving aangepast was: Bepalen, aanvragen vaststellen van een behandelplan, inclusief de machtiging, en dit vastleggen zodat dit kan worden gebruikt in de communicatie met de patiënt en met andere zorgverleners. Het aanvragen van interventies (aanvragen die je als behandelaar uitbesteed aan andere specialismen of disciplines) horen hier ook bij 367 Aanvragen intervent ies Het aanvragen van interventies (ingrepen/behandelingen die je als behandelaar uitbesteed aan andere specialismen of disciplines) horen daar ook bij nieuwe activiteit (t.g.v. verandering omschrijving 136) 137 Controle behandeling Beoordelen van effecten en resultaat van een behandeling en eventueel aanpassen van het behandelplan. BEHANDELING Operatie Chirurgische activiteiten en informatie om een medisch probleem te verhelpen, een diagnose te kunnen stellen, of het leven aangenamer te maken 138 Uitvoeren preoperatieve screening Middels onderzoek/vragenlijsten/gesprek verkrijgen van informatie over de conditie van de patiënt, afwegen van de noodzaak en risico's van de geplande operatie en bepalen van de gewenste aanpak en wijze van anesthesie. 139 Voorbereiden operatie Zorgdragen voor logistieke voorbereiding (o.a. bestellen bloedproducten, prothes es e.d.) en voorafgaand aan de operatie klaarzetten van benodigde materialen. 140 Uitvoeren operatie Uitvoeren van een interventie in een operatiekamer in een ziekenhuis, die met zich meebrengt incisie, excisie, manipulatie of hechten van weefsel, en waarbij doorgaans regionale dan wel algehele anesthesie of sedatie nodig is om de pijn te beheersen. (ingreep) 141 Opstellen verslag operatie Opstellen van een verslag over het verloop van de operatie. Doorgaans doen zowel de operateur als de anesthesioloog verslag. Medicatie Activiteiten en informatie ten behoeve van het voorschrijven, toedienen van geneesmiddelen inclusief het bewaken hiervan Omschrijving aangepast omdat de bedrijfsactiviteit 144 afleveren medicatie naar zorglogistiek zijn verhuisd 142 Voorschrijven medicatie Vaststellen van benodigde medicatie, dosering en frequentie van dosering. 143 Verwerken voorschrift Door de apotheek verwerken van een medicatie voorschrift tot een medicatieopdracht (in klinische setting) of aflevering (in ambulante setting) van medicatie. Verwerking kan bestaan uit het substitueren van de medicatie, toepassen van medicatiebewaking etc. 145 Bereiden medicatie Het geheel of gedeeltelijk vervaardigen

52. 52 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 (ontslagdiagnose). De invulling hiervan is specialisme - specifiek. Behandelpla n Voorlichten, vaststellen en controle van de behandeling 256 Zorgpad Een zorgpad is een gestructureerd proces dat een patiënt met een bepaald ziektebeeld doorloopt in een ziekenhuis en eventueel bij extramurale partners, vanaf het eerste contact tot en met de laatste behandeling. In een zorgpad staat beschreven wat (activiteiten), wanneer (dag), door wie (functie) wordt gedaan met welke verwacht e resultaten. omschrijving aangepast was: Een vastgestelde combinatie en volgorde van zorg, onderzoek en behandeling voor een specifieke klacht, gebaseerd op “best practices” en evidence - based richtlijnen. Synoniem: klinisch pad. De invulling hiervan is a andoeningspecifiek. 257 Behandelplan Het plan tot het verlichten of wegnemen van gezondheidsklachten en gebreken volgens een bepaalde methode of inzicht met een vooropgezet doel. De invulling hiervan is specialisme - specifiek, maar kan wel over meerdere disciplines en specialismen heen gaan. 258 Informed consent Ondertekende verklaring van een patiënt dat hij/zij instemt met datgene wat in de verklaring is vastgelegd (bijvoorbeeld inzake aard, aanpak en risico) m.b.t. een o nderzoek, behandeling of operatie die de patiënt ondergaat. BEHANDELING Operatie Chirurgische activiteiten en informatie om een medisch probleem te verhelpen, een diagnose te kunnen stellen, of het leven aangenamer te maken 259 Operatie Informatie over de uit te voeren operatie (o.a. omschrijving, type, operateur, vereiste opname, vereiste conditie van patiënt bijv. nuchter ja/nee, benodigde bloedproducten etc.) synoniem: ingreep Omschrijving aangepast 260 Verslag preoperatieve screening Weergave van bevindingen uit preoperatieve screening 261 Anesthesieverslag Weergave van het toedienen van anesthesie en verdere verloop van een operatie. Anesthesie= opheffen van gevoeligheid voor pijn door toedienen van medicijn. 262 Operatief verslag Weergave van het verloop van een uitgevoerde operatie, uitgevoerde verrichtingen, toegediende en verloren lichaamsmaterialen (vocht, bloed etc.), eventuele complicaties en eindresultaat van een operatie. 263 Complicatie Onbedoelde en ongewenste uitkomsten tijdens of volgend op het handelen van een zorgverlener, die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig zijn dat aanpassing van het medisch (be)handelen noodzakelijk is, dan wel dat er sprake is van onherstelbare schade. Medicatie Activiteiten en informatie ten behoeve van het voorschrijven, toedienen van geneesmiddelen inclusief het bewaken hiervan

48. 48 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 Level 0 aggregatie Level 1 aggregatie RDZ Domeinen uID RDZ v2.2 Naam Informatieobject Omschrijving CHANGELOG V2.2 STURING en VERANTWOORDING Sturing Activiteiten en informatieobjecten voor het bepalen van de missie, visie, strategie en beleid inclusief de inrichting en de beheersing hiervan. 224 Missie De missie van een organisatie is een relatief statische en bondige omschrijving van de primaire functie(s), de opdracht of de bestaansreden van de organisatie, die weinig of niet evolueert in de loop der jaren. 225 Visie Een inspirerend toekomstbeeld voor de organisatie afstand nemend van de dagelijkse praktijk. 226 Strategie De meerjarenaanpak door het management uitgewerkt om visie en missie te kunnen realiseren. Planmatige en doelgerichte inzet van mensen en middelen om beleidsbeslissingen te realiseren om de visie en missie van de organisatie en de da aruit afgeleide doelen te realiseren. 227 Ziekenhuisbeleid Gedragslijnen voor de verwezenlijking van de doelstellingen van het ziekenhuis. Performanc e Activiteiten en informatieobjecten met betrekking tot het maken, meten en sturen op performance indicatoren. 228 Productieafspraken Overeenkomsten tussen gebudgetteerde zorginstellingen en zorgverzekeraars over de productie, waarmee rekening gehouden wordt bij het voor een bepaald jaar over een te komen (kosten)budget. 229 Prestatie - indicator Een kwantificeerbare, meetbare indicatie die laat zien of een organisatie of organisatie - eenheid erin geslaagd is een bepaalde doelstelling te bereiken. ... of organisatie eenheid ... toegevoegd in beschrijving Kwaliteit en Veiligheid Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor het borgen van kwaliteit van zorg, onderzoek en onderwijs en patiëntveiligheid 360 Kwaliteitsdocumenten Hier valt onder voorschriften, protocollen, handboeken, richtlijnen en beleid nieuw object 365 Kwaliteitsrapportage Hier valt onder alle informatie met betrekking tot verantwoording van de kwaliteit zoals onder andere audits nieuw object Verantwoor ding Dit domein bevat de activiteiten en de informatieobjecten voor de verantwoording van het ziekenhuis aan zijn omgeving Bijlage 5. Overzicht van RDZ Informatieobjecten

53. 264 Medicijn Een substantie of een samenstel van substanties die bestemd is om te worden toegediend of aangewend voor: 1. het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens, 2. het stellen van een geneeskundige diagnose bij de mens, of 3. het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van fysiologische functies bij de mens door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen; Een medicijn/geneesmiddel kan worden geïdentificeerd met een merknaam of een werkzame stof synoniem: geneesmiddel Van medicatie worden o.a. de volgende gegevens vastgelegd: handelsproductcode, produc tnaam, werkzame stof, dagelijkse dosering, toedieningswijze. Een instelling maakt zelf keuzes in welke medicatie beschikbaar is/kan worden voorgeschreven en afgeleverd vanuit de eigen apotheek. 265 Medicatievoorschrift Opdracht van een bevoegd arts aan een apotheek ter verwerking en eventueel verstrekking aan een te identificeren patiënt van medicatie, voorzien van een bepaalde hoeveelheid, sterkte en wijze van gebruik (toedieningsweg en frequentie). Er zijn verschillende typen t e onderscheiden o.a.: - Poliklinisch - Klinisch - Magistraal - Ontslag synoniem: recept 266 Medicatieopdracht Een medicatieopdracht komt voort uit een door de apotheek verwerkt recept. Verwerking kan bestaan uit het substitueren van de medica tie, toepassen van medicatiebewaking etc. 268 Medicatietoediening informatie over aan een patiënt toegediende medicatie (o.a. medicijn, dosering, tijdstip, wijze van toediening, naam toediener) 269 Medicatie inventarisatie Een actuele lijst/momentopname van het medicatiegebruik door een patiënt. Er zijn verschillende typen te onderscheiden: - Medicatie anamnese - Opnamemedicatie - Ontslagmedicatie 270 Contra - indicatie Aandoeningen, ziekte of klacht (= indicatie) w aarbij bepaalde medicatie, niet (= contra - ) mag worden toegepast. Therapie Een onderdeel van de geneeskunde dat zich bezighoudt met behandeling of genezing van ziekten of de verlichting van symptomen 271 Therapie Informatie over de behandeling uitgevoerd door een specifieke discipline, o.a. fysiotherapie, radiotherapie, logopedie. [overige behandeling en] Andere vormen van behandeling. Het RDZ biedt hier de mogelijkheid, afhankelijk van het doel, specifie ke soorten behandeling toe te voegen. 272 Informatieobjecten Informatie over de behandeling

49. 230 Jaarverslag Verantwoording van een organisatie over de gang van zaken in het afgelopen (boek)jaar. omschrijving aangepast: "Meestal wordt daarin ook iets gezegd over de vooruitzichten"wegg ehaald 361 Jaarplan Verantwoording van het plan voor het komend (boek)jaar nieuw object 231 Voortgangsrapportage De voortgangsrapportage is een periodieke rapportage van een opdrachtnemer aan de opdrachtgever. De rapportage beschrijft de status en de voortgang van een bepaalde afspraak/opdracht. "schriftelijk"in de omschrijving weggehaald Marketing Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor optimale afstemming tussen vraag en aanbod van diensten met als doel zoveel mogelijk waarde toe te kennen aan de bestaande dienstverlening en zo goed mogelijk in te spelen op wensen en mogelijkheden voor nieuwe diensten. 232 Marktanalyse Onderzoek naar de verhouding tussen vraag en aanbod op een bepaalde markt en de factoren die daarop van invloed zijn. Maakt ook gebruik van SWOT - analyses. Innovatie Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten voor het ontwikkelen van bestaande en nieuwe dienstverlening. 233 Producten - en dienstencatalogus Een overzicht van alle producten en diensten met bijbehorende omschrijvingen die een organisatie aanbiedt. 234 Innovatieagenda Strategisch plan met daarin de richting en alle bijbehorende activiteiten die gericht zijn o p vernieuwing in een organisatie. 235 Enterprise Architectuur Een consistent geheel van principes en modellen dat richting geeft aan ontwerp en realisatie van de (processen, organisatorische inrichting,) informatievoorziening, softwareontwikkeling en technische infrastructuur van een organisatie. 236 Programma Een set van gerelateerde projecten met een gezamenlijke doelstelling. 237 Project Een project is een, in de tijd en middelen begrensde, (set van samenhangende) activiteit(en) met een vastgesteld doel. 238 Roadmap Een roadmap is een strategisch plan voor de doorontwikkeling van een bepaald gebied (product, technologie, etc.) en is direct gelieerd aan de strategische doelstellingen van de organisatie. De roadmap biedt een gemeenschappelijk overeengekomen beschrijving van de richting en bijbehorende doelstellingen die nodig zijn voor het berei ken van de business doelstellingen in de komende jaren. SAMENWERKING Participatie Het domein participatie bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor de participatie van de patiënt bij zijn eigen zorgproces 239 Zelfmanagementinfor matie Nog door de behandelend arts te valideren informatie verkregen van de patiënt als resultaat van zijn eigen

40. 40 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 van geneesmiddelen dan wel het verpakken of etiketteren daarvan (bron: Geneesmiddelenwet). 146 Toedienen medicatie Verstrekken en/of inbrengen van medicatie ter inname op één bepaald moment, volgens voorschrift en toedieningsweg (oraal, injectie, anaal etc.). Kan ook betreffen het toedienen van voeding via een infuus of sonde. 147 Bewaken van medicatie Toezien op en controleren van juist gebruik van medicatie (bijv. juiste dosering, gevaar bij allergie, bijwerkingen, combinatie met zwangerschap, interactie met andere medicatie). Therapie Een onderdeel van de geneeskunde dat zich bezighoudt met behandeling of genezing van ziekten of de verlichting van symptomen 148 Uitvoeren therapie Het uitvoeren van behandeling door diverse therapeutische disciplines (die zich bezighouden met behandeling of genezing van ziekten of de verlichting van symptomen) als onderdeel van het behandelplan, bijvoorbeeld radiothera pie, fysiotherapie, logopedie. [overige behandeling en] Andere vormen van behandeling. Het RDZ biedt hier de mogelijkheid, afhankelijk van het doel, specifieke soorten behandeling toe te voegen . 149 Activiteiten in overige soorten behandeling Het uitvoeren van activiteiten door overige behandelingen als onderdeel van het behandelplan, bv preventieve behandeling, stervensbegeleiding of kunstmatige beademing, hart - long machine, dialyse etc. Verpleging en verzorging De activiteiten en informatie gericht op de verpleegkundige en verzorgende taken 150 Afnemen verpleegkundige anamnese/lichamelijk onderzoek Door verpleegkundige uitgevoerde anamnese/lichamelijk onderzoek. Zie ook anamnese algemeen. 151 Vaststellen verpleegplan Besluiten tot een verpleegplan en dit vastleggen zodat dit kan worden gebruikt in de communicatie met de patiënt en met andere zorgverleners, 152 Verzorgen patiënt Omvat persoonlijke verzorging, hulp bij eten, wondverzorging, observatie, rapportage en gespecialiseerde zorg. Overdracht De activiteiten en gegevens die de overdracht van de patiënt markeren inclusief evaluatie. Domein naam veranderd van ontslag in overdracht 153 Overdragen patiënt Beëindigen of overdragen van zorgverlening door een zorgverlener aan een andere zorgverlener (inclusief ontslag/verwijzing/ overplaatsing/overlijden). Naam veranderd van ontslag naar overdragen en beschrijving hier op aangepast (was Beëindigen van zorgverlening door een zorgaanbieder. Ontslag kan samengaan met verwijzing/overplaats i ng/overlijden Een patiënt kan na ontslag terug naar zijn thuissituatie of extern overgeplaatst worden naar een andere zorgaanbieder.)

54. 54 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 overige behandeling (..) uitgevoerd door overige disciplines Verpleging en verzorging De activiteiten en informatie gericht op de verpleegkundige en verzorgende taken 273 Verpleegkundige anamnese Achtergrond en voorgeschiedenis van een patiënt, achterhaald via systematische ondervraging, op moment van klinische intake/opname, gebruikt bij opstellen van verpleegkundig behandelplan 274 Verpleegplan Het plan tot het verlenen van verpleegkundige zorg volgens een bepaalde methode of inzicht met een bepaald doel. 275 Verpleegkundig (deel van het) dossier Dossier waarin informatie over verpleegkundig handelen m.b.t. een patiënt wordt opgeslagen. naam aangepast (deel van het) toegevoegd 276 Dieet Voorgeschreven voedingswijze die om medische redenen afwijkt van de normale voedingswijze. Overdracht De activiteiten en gegevens die de overdracht van de patiënt markeren inclusief evaluatie. domein hernoemd in overdracht 277 Ontslag Beëindigen van zorgverlening. Van een ontslag wordt o.a. vastgelegd: datum, naam zorgverlener die ontslag verleent, type ontslag (naar thuissituatie, overplaatsing, verwijzing, overlijden). 278 Nazorg Afspraak die wordt gemaakt bij ontslag van een patiënt tot verdere behandeling of zorgverlening in een andere setting (binnen de eigen instelling) of een andere instelling (bijv. thuiszorg). 279 Exitgesprek Gesprek met de patiënt bij het beëindigen va n zorgverlening, waarin informatie wordt verstrekt over nazorg en waarin de mening en ervaringen van de patiënt aan bod kan komen over verleende zorg. 280 Overlijdensakte Door een arts afgegeven verklaring m.b.t. overlijden en doodsoorzaak, nodig voor het melden van het overlijden van een persoon bij de burgerlijke stand van een gemeente. 366 Overdrachtinformatie Een selectie van gegevens uit het dossier bestemd voor de overdracht van de patiënt Nieuw object. Let op id 244 heette overdrachtsinformati e voorgaande versie maar heet in v2.2 uitwisselingsinformat ie AANVULLEND ONDERZOEK [per type onderzoek] In dit domein vinden de aanvullende onderzoeken plaats en worden de gegevens verzameld zoals klinisch chemisch onderzoek, röntgen onderzoek, microbiologisch onderzoek, pathologisch onderzoek, etc. In feite is er een domein onderzoek met daarin specialisa ties naar het type onderzoek. Binnen het RDZ kunnen voor specifieke toepassingen specialisaties toegevoegd worden. 281 Onderzoek Van een uit te voeren onderzoek wordt o.a. vastgelegd: type onderzoek, te gebruiken methodiek, materialen, kosten , doorlooptijd. Omschrijving aangepast: De systematische bestudering van de werking van een specifiek onderdeel van het menselijk lichaam t.b.v. diagnostiek en/of

37. doelstellingen; ook projectportfoliomanagement en projectmanagement. SAMENWERKING Participatie Het domein participatie bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor de participatie van de patiënt bij zijn eigen zorgproces 117 Ontvangen "zelfmanagement" informatie van de patiënt Ontvangen van informatie (bijv. metingen, dagboek en bevindingen) van de patiënt over zijn eigen zorgproces, zowel digitaal als op papier. 118 Aanbieden zorgspecifieke informatie aan patiënt Aan de patiënt leveren van medisch inhoudelijke en zorginformatie door zorgverleners en ondersteuners, zowel tijdens een regulier consult of bijvoorbeeld op forums, op patiëntverenigingen of via e - consult. Dit kan ook zijn op verzoek van patiënt (bijvoorbeeld inzage in zijn of h aar dossier) Verwijzing De activiteiten en informatieobjecten voor verwijzingen van en naar andere zorgverleners. 119 Ontvangen en verwerken verwijzing Ontvangen en verwerken van een verzoek of versturen van een verzoek (zowel digitaal als papier) van een patiënt/zorgverlener om een zorgverlener binnen de (andere) instelling in te schakelen. 120 Verwijzen Versturen van een verzoek (zowel digitaal als papier) van een patiënt/zorgverlener om een zorgverlener binnen de (andere) instelling in te schakelen. Uitgaande verwijzing impliceert ook het daadwerkelijk overplaatsen van een patiënt en/of het organiseren van nazorg door een andere zorgaanbieder. Informatie - uitwisseling Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten voor het uitwisselen van informatie tussen zorgverleners 121 Verstrekken aan of ontvangen van patiëntinformatie van externe zorgverleners Het op verzoek, digitaal of op papier, verstrekken of ontvangen van medische informatie over een patiënt aan/van externe zorgverleners. 122 Aanleveren van gegevens aan externe partijen Het verstrekken van gegevens aan externe partijen zoals ministeries, RIVM, GGD, Vektis, verzekeraars, etc. Kennismana gement Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor man agen van kennis omschrijving aangepast was: Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor managen van de informatie - uitwisseling tussen kennisaanbieder en kennisvrager 123 Publiceren en beheren kennis beschikbaar stellen en actueel houden van kennis (publicaties, vakliteratuur, e.d.) 124 Zoeken en ontsluiten kennis contextueel zoeken naar informatie inclusief personalisatie en notificatie omschrijving verbeterd was " contextueel en gepersonaliseerd zoeken naar informatie inclusief personalisatie en notificatie"

44. 44 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 afgenomen. 189 Controle op naleving onderzoeksprotocollen (GCP) Periodiek worden gedurende het onderzoek audits uitgevoerd op de kwaliteit en juiste uitvoering van het onderzoek, al dan niet door de externe financiers. 190 Bewerking en analyse onderzoeksgegevens Voor zover nodig worden de verzamelde onderzoeksgegevens bewerkt (extractie, conversie, opschonen, ordenen e.d.) waarna de gegevens geschikt zijn voor analyse. 191 Terugkoppelen voor de patiënt relevante resultaten aan de patiënt Indien onverwach te, voor een individuele patiënt, relevante bevindingen worden gedaan tijdens het onderzoek (bv. een nog niet bekende aandoening) dan worden deze aan de patiënt of zijn behandelaar gemeld. Afronding Beschrijft de activiteiten en informatieobjecten rondom publicatie.` 192 Publiceren onderzoeksresultaten De resultaten uit registraties en analyse tijdens het uitvoeren van het project worden verwerkt tot een eindrapportage (publicatie, proefschrift of presentatie) was: Het publiceren van de resultaten uit registraties en analyse tijdens het uitvoeren van het project worden verwerkt tot een eindrapportage (publicatie, proefschrift of presentatie). 193 Opnemen publicatie in publicatielijst Afgeronde publicaties worden opgenomen in een publicatielijst. Valorisatie Beschrijft het genereren van maatschappelijke waarde en innovatieve ontwikkelingen dankzij de kennis die is opgedaan vanuit het onderzoek 194 Valoriseren van onderzoek De nieuw ontwikkelde kennis voortgekomen uit onderzoek wordt toegankelijk gemaakt voor derden, zodat nieuwe combinaties van kennis kunnen leiden tot innovatieve oplossingen en op die manier nuttig worden voor de maatschappij. BEDRIJFSONDERSTEUNING Gebouwen en Middelen Domein voor de activiteiten en informatie met betrekking tot het beheren , exploiteren, en adviseren van gebouw en inventaris. naam domein aangepast van Beheer gebouw en inventaris naar Gebouwen en Middelen 195 Regisseren beheer en onderhoud gebouw en inventaris Inventarisatie van vraag en aanbod, van prognose naar normatieve ruimtebehoefte, meerjaren huisvestingsplan, efficiënt en flexibel ruimtegebruik, vastgoed en grond. 196 Exploiteren gebouw Beheerniveaus, technische en functionele kwaliteit, opstellen van een meerjarenonderhoudsplan en - begroting, bewaken en controleren van onderhoudsactiviteiten, schoonmaakonderhoud en beveiliging 197 Adviseren m.b.t. gebouw en inventaris Voorbereiden, plannen en begeleiden van nieuwbouw, verbouw en renovatie 198 Beheren technische installaties Beheren en inregelen technische installaties, infrastructurele voorzieningen, energie(besparing) 199 Beheren vervoersmiddelen Beheren van alle voertuigen en andere vervoersmiddelen (bijv. dienstfiets) in lease of eigendom

50. 50 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 zorgproces bijvoorbeeld meting, dagboek, foto, etc. Dit kan worden verkregen uit bijvoorbeeld ingevulde vragenlijsten of een persoonlijk gezondheidsdossier. 240 Patiëntspecifieke zorginformatie Informatie over ziekte en behandeling zoals deze wordt verstrekt aan de patiënt door een zorgverlene r. Verwijzing De activiteiten en informatieobjecten voor verwijzingen van en naar andere zorgverleners. 241 Verwijsinformatie Verwijsinformatie waarmee de zorgverlener een patiënt naar een andere zorgverlener in een andere organisatie verwijst met daarin o.a. de reden van verwijzing en verzoek om in de behoefte aan zorg of hulp te voorzien. Dit kan in de vorm van een brief, document, bericht, etc. 242 Aanvraag extern consult Verzoek van een externe zorg verlener voor een consult. 243 Resultaat extern consult Verslag of de uitslag van een extern consult. Informatie - uitwisseling Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten voor het uitwisselen van informatie tussen zorgverleners 244 Uitwisselingsinformati e De informatie die uitgewisseld wordt. Naam aangepast van overdrachtsinformati e naar uitwisselingsinformat ie. Overdrachtsinformat ie is nieuw object (id 366) 245 Aanlevering Gegevens voor externe partijen zoals ministeries, RIVM, GGD, Vektis, verzekeraars, etc. Kennismana gement Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor managen van kennis 362 Metadata Informatie over de gegevens. Definitie van gegevens(entiteiten). Alle informatie benodigd voor management van gegevens nieuw object 363 Referentiedata Referentiedata hebben betrekking op data (dikwijls geleverd door een standaardisatie organisaties) welke, buiten een incidentele mutatie, statisch (onveranderlijk) is. Referentiedata dienen voor het organiseren en structureren van gegevens en maakt gegevens bruikbaar voor transacties (ook over organisatiegrenzen heen). Voorbeelden van ref erentiedata zijn: • Landen • Plaatsen • Postcodes • Verrichtingen nieuw object 246 Zorgkennis Publicaties, vakliteratuur, kennis over zorg 247 Onderzoekpublicatie Publicaties en informatie uit het wetenschappelijk onderzoek 248 Onderwijsmateriaal Lesmateriaal en onderwijsinformatie ZORG CONSULT Anamnese en eigen onderzoek Het afnemen van de voorgeschiedenis van de patiënt en het doen van eigen onderzoek. Consulten van fysiotherapeuten, diëtisten, wondconsulenten, etc. kunnen hier ook onder vallen

59. medische apparatuur. 341 Risicoanalyse Beoordeling van de waarschijnlijkheid en de eventuele gevolgen van het optreden van diverse soorten gevaar in en rond de instelling, inclusief gevaar dat kan worden veroorzaakt door de wisselwerking tussen afzonderlijke activiteiten en aanwezige installaties. 342 Wettelijke VKAM - registraties Vastlegging van gegevens op basis van wettelijke verplichtingen voor VKAM zoals gevaarlijke stoffenregistratie, stralingshygiëne en milieuregistratie. Hotelservice s Het verlenen van gastvrijheiddiensten aan patiënten, bezoekers en medewerkers 343 Services Aangeboden dienst of product zoals parkeergelegenheid, catering, winkels, (vergader)ruimte, telecomfaciliteiten, mobiliteitsmiddelen, afval, sterilisatie, repro, post, etc. 344 Planning services Overzicht van gereserveerde, te reserveren en geretourneerde diensten 345 Storing Beschrijving van de aard van de storing en afhandeling daarvan Communicat ie en Voorlichting Activiteiten en informatie ten behoeve van communicatie en voorlichting aan patiënten, bezoekers en zorgprofessionals 346 Folders en brochures Documenten met medische informatie ter ondersteuning van het primaire proces 347 Informatiebulletin of nieuwsbericht Interne of externe berichten/mededelingen die gecommuniceerd kunnen worden door middel van persberichten, email, intranet, website, organisatiemagazines, personeelskrant, etc. 348 Klachten Alle meldingen die klachten betreffen over geleverde zorg of diensten. ICT Alle activiteiten ten behoeve van het ontwikkelen, beheren en ondersteunen van de ICT voorziening en de ICT - diensten. Met ICT diensten wordt ook de Telecom functie bedoeld 349 Hardware Alle fysieke (aanraakbare) onderdelen van een computer en de randapparatuur. Monitoren, routers, hubs, printers en scanners behoren onder andere tot de categorie hardware. 350 Software De besturings - en toepassingsprogramma`s, procedures en bijbehorende documentatie die betrekking hebben op de werking van een computersysteem. 351 Projectplan Overzichten van de stappen die gezet moeten worden om een project uit te voeren. 352 ICT - dienst ICT - diensten zoals: helpdesk, gebruikersondersteuning. ICT - diensten zijn o.a. presentatieaggregatie (Portals), zoekengine, Business Intelligence (BI), web content beheer, kennis creatie en social media, e - mail en agenda, telefoon en video, spraakherkenning. Medische technologie Alle activiteiten en bijbehorende informatie ten behoeve van het onderhouden, beheren en ondersteunen van medische apparatuur

38. 38 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 355 Gegevensmanagemen t De (business)activiteit voor het managen van gegevens (datagovernance). Omvat alle activiteiten die ervoor zorgen dat belangr ijke gegevens formeel worden beheerd met het uitgangspunt dat gegevens een (bedrijfs)waarde vertegenwoordigen. nieuwe bedrijfsactiviteit ZORG CONSULT Anamnese en eigen onderzoek Het afnemen van de voorgeschiedenis van de patiënt en het doen van eigen onderzoek. Consulten van fysiotherapeuten, diëtisten, wondconsulenten, etc. kunnen hier ook onder vallen 125 Registreren basis medische gegevens Registreren van diverse gegevens m.b.t. de medische kenmerken en conditie van een persoon/patiënt 126 Beoordelen verwijzing Kennisnemen van de aard en achtergrond van een verwijzing, beoordelen of de gevraagde zorg is aangewezen en ook geleverd kan worden. 127 Afnemen anamnese Middels gerichte vragen verzamelen van informatie rond voorgeschiedenis en klachten; dit kan ook voorafgaande aan consult zijn aangeleverd middels bijvoorbeeld vragenlijsten of zelfmanagementinformatie of naslaan medische voorgeschiedenis. 128 Aanvragen aanvullend onderzoek Aanvragen aanvullend onderzoek zoals bv order LAB, Röntgen. 129 Uitvoeren eigen onderzoek Waarnemen/meten van bepaalde lichamelijke functies zoals ademhaling, bloeddruk, hartslag, temperatuur, vochtbalans, reflexen of andere aspecten van lichamelijk functioneren. Ook eigen (functie)onderzoek van de dokter zelf als onderdeel van het consult. Naam activiteit aa ngepast in uitvoeren eigen onderzoek. Beschrijving uitgebreid met: Ook Eigen (functie)onderzoek van de dokter zelf als onderdeel van het consult. 130 Aanvragen collegiaal consult Verzoek aan een collega - zorgverlener om een specifiek oordeel/advi es inzake diagnose of behandeling. Beoordeling en diagnose Beoordelen resultaten uit onderzoek en het vaststellen van de oorzaak 131 Beoordelen resultaat collegiaal of extern consult Kennisnemen en beoordelen van de bevindingen die zijn gedaan bij een consult en deze betrekken bij diagnose en behandelplan. 132 Beoordelen uitslag (aanvullend of eigen) onderzoek Kennisnemen van de resultaten van aanvullend onderzoek of door patiënt zelf uitgevoerd onderzoek en deze betrekken bij diagnose en behandelplan. 133 Vaststellen diagnose Eenduidig vaststellen van de aard en oorzaak Behandelpla n Voorlichten, vaststellen en controle van de behandeling 134 Uitvoeren behandeling tijdens consult Behandeling die direct tijdens het consult kan worden uitgevoerd, bijvoorbeeld uitspuiten oor. 135 Voorlichten patiënt en vaststellen informed consent Het informeren over bijvoorbeeld aard, aanpak en risico van een onderzoek, behandeling of operatie die de patiënt ondergaat en indien nodig het verkrijgen van (schriftelijke) toestemming voor de uitvoering hiervan.

46. 46 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 het afstemmen van het lange termijn huisvestingsplan, en het aantrekken van (benodigde) gelden, het beheren van het werkkapitaal, het bepalen van het renteresultaat en het beheren van de financieringsverhouding op de balans. VKAM (Veiligheid, Kwaliteit, Arbo en Milieu ) Activiteiten en informatieobjecten met betrekking tot het bewaken en optimaliseren van bedrijfsondersteunende, facilitaire veiligheid - , kwaliteit - , Arbo - en milieuaspecten binnen het ziekenhuis. omschrijving aangepast. Toegevoegd ... bedrijfsondersteunend e, facilitaire .... Dit in verband met nieuw domein Veiligheid en Kwaliteit 212 Bewaken kwaliteit en veiligheid Activiteit die zich bezig houdt met het optimaliseren van de kwaliteit en de veiligheid van een product, productieproces, dienst, medisch apparatuur of ziekenhuis. Omvat o.a. ook adviseren, risicomanagement, patiëntveiligheid, informatiebeveiliging en klinische fysica. 213 Bewaken Arbeidsomstandighede n (ARBO) Managen (advies ove r en beheren) van risico's arbeidsomstandigheden. Omvat o.a. ook BHV, preventie, keuringen, verzuimbegeleiding en re - integratie. 214 Bewaken Milieu Handhaving (advies, inspectie) van vergunningen en wet - en regelgeving m.b.t. milieu. Omvat o.a. ook registratie van gevaarlijke stoffen, geluids - en thermisch milieu. Hotelservice s Het verlenen van gastvrijheiddiensten aan patiënten, bezoekers en medewerkers 215 Aanbieden hotelservice Verlenen en administratief vastleggen van een gewenste dienst zoals: parkeergelegenheid, maaltijden, catering, winkels, (vergader)ruimte, telecomfaciliteiten, mobiliteitsmiddelen, afval, sterilisatie, repro, post, etc. Omvat o.a. ook het verbeteren van bestaande di ensten en het afhandelen van storingen. 216 Reserveren hotelservice Vooraf aanvragen en administratief vastleggen van een gewenste dienst. Communicat ie en Voorlichting Activiteiten en informatie ten behoeve van communicatie en voorlichting aan patiënten, bezoekers en zorgprofessionals 217 Voorlichten in - en extern Samenstellen, vergaren en verstrekken van informatie over en aan patiënten, bezoekers, zorgprofessionals, studenten, onderzoekers, medewerkers, pers, etc. 218 Bemiddeling klachten In ontvangst nemen en administreren van klachten en bewaking op de afhandeling van klachten. 219 Fondsenwerving en sponsoring Verwerven van additionele gelden en onderhouden sponsorrelaties. ICT Alle activiteiten ten behoeve van het ontwikkelen, beheren en ondersteunen van de ICT voorziening en de ICT - diensten. Met ICT diensten wordt ook de Telecom functie bedoeld Beschrijving toegevoegd: Met ICT diensten wordt ook de Telecom functie bedoeld 220 Ontwikkelen ICT Op basis van klanteisen diensten ontwikkelen en testen, zodat de klant krijgt waar hij behoefte aan heeft. Deze activiteit omvat o.a. changemanag ement, engineering en IT - projecten.

55. behandeling. Laten vervallen 282 Onderzoeksmateriaal Alle van het menselijk lichaam of van embryo (afgescheiden) cellen/bestanddelen, zoals een haar, weefsel, bloed, sputum, urine, etc. waarop aanvullend onderzoek kan worden verricht (t.b.v. diagnostiek en behandeling). naam aangepast van onderzoekmateriaal t.b. v. AO in onderzoekmateriaal 283 Vervallen Vervallen object 283 beeld is vervallen is namelijk een specialisatie van 284 284 Uitslag onderzoek Resultaat van uitgevoerd onderzoek. Uitslag kan zijn de ruwe waarde (uitkomst van meting/onderzoek) en/of hiervan afgeleide interpretatie. Inclusief beeld. omschrijving aangevuld (inclusief beeld) 285 Onderzoeksverslag Met elkaar samenhangende tekst en/of data en/of beelden bestaande uit een combinatie van aanvraaggegevens, beschrijving van het onderzoeksproces, ruwe onderzoeksgegevens en beoordeling van deze gegevens met bijbehorende motivatie. ZORGPROCESONDERST EUNING ZORGPLANNING & ZORGLOGISTIEK Zorgplannin g Plannen van de zorg voor de patiënt 286 Planning afspraak Verzoek tot planning van een interactie tussen een patiënt en een zorgverlener. Een afspraak heeft een bepaalde tijd, duur, plaats en doel. 287 Aanvraag/planning onderzoek Verzoek tot planning en uitvoering van een (aanvullend) onderzoek. 288 Aanvraag/planning klinische beweging Verzoek tot planning en uitvoering van een klinische beweging (opname/ontslag/overplaatsing) zorgtraject. 289 Aanvraag/planning operatie/therapie/inter ventie/overige behandeling Verzoek tot planning en uitvoering van een operatie/therapie/overige behandeling. Omschrijving aangepast was: Aanvraag/planning opname/operatie/th erapie/overige behandeling Resource planning Plannen van de benodigde resources bij de zorgplanning 290 Rooster Schema waarop de verdeling van het werk over personen, middelen en/of locatie uitgedrukt in tijd is aangegeven 291 Productieplanning Vastlegging van het doel en evt. subdoelen alsmede procedures om beoogde productie te bereiken. Zorglogistie k Daadwerkelijk verplaatsen van personen en middelen en daarvoor benodigde voorbereidende activiteiten 296 Middelen Goederen en diensten object verplaatst, kwam uit domein zorgrelatie 297 Locatie Plaats of ruimte object verplaatst, kwam uit domein zorgrelatie 267 Medicatieaflevering Afgifte door een apotheek van een specifiek medicijn aan een persoon voor wie de medicatie is bedoeld. Komt in klinische setting niet voor. synoniem: verstrekking Zorgrelatie Onderhouden en identificeren van zorgrelaties, inclusief patiënten,

43. 175 Onderwijs geven Geven van verschillende vormen van onderwijs: e - learning, begeleiding en coaching, colleges geven, practicum, in gesimuleerde setting (simuleren medische ingrepen), praktijk erva ring opdoen, evaluatie van praktijkervaring. 176 Onderwijs ontvangen Ontvangen van verschillende vormen van onderwijs Evaluatie Gaat over het beoordelen van het onderwijs en het uitzetten van verbeteracties 177 Inhoudelijk toetsen onderwijs Individuele toetsing van de kwaliteit van onderwijs (soms kwantiteit) op basis van vastgestelde criteria. 178 Evalueren Evaluatie onderwijs en het uitzetten van verbeteracties ONDERZOEK Aanvraag Binnen de aanvraag zitten de bedrijfsactiviteiten en informatieobjecten van indienen van de onderzoeksaanvraag tot en met het opstellen van het onderzoeksvoorstel inclusief medisch ethische toetsing. 179 Indienen onderzoeksaanvraag De onderzoeker of onderzoeksgroep dient een onderzoeksaanvraag in bij de toetsingscommissie (Research Commissie / Medisch Ethische Commissie). 180 Medisch ethische toetsing (METC) De Research Commissie / Medisch Ethische C ommissie toetst de onderzoeksaanvraag aan externe en interne kaders en de plaats binnen of tussen lopende onderzoeksprojecten. 181 Opstellen onderzoeksvoorstel De onderzoeker of onderzoeksgroep stelt een definitief onderzoeksvoorstel op. Voorbereidi ng Bevat het opstellen van het onderzoeksprotocol, aanvraag van financiering en vergunningen en het ontwikkelen van een onderzoek dataset. 182 Opstellen onderzoeksprotocol Ten behoeve van de uitvoering van het onderzoek wordt een onderzoeksprotocol opgesteld. 183 Aanvragen externe financiering Indien nodig wordt externe financiering aangevraagd. 184 Aanvragen vergunningen Indien nodig worden vergunningen aangevraagd. 185 Ontwikkelen onderzoeksdataset Indien voor het onderzoek klinische data moet worden verzameld, ontwikkelen onderzoekers en datamanagers samen de dataset die daarvoor nodig is. Uitvoering Onder uitvoering valt de patiëntselectie en rekrutering, het verkrijgen van patiënt consent, het verzamelen van onderzoek data en materiaal, de controle op naleving van onderzoeksprotocollen, het bewerken en analyseren van de onderzoekgegevens en he t terugkoppelen aan de patiënt van de voor hem of haar relevante resultaten. 186 Patiëntselectie en rekrutering Op basis van bepaalde criteria worden patiënten geselecteerd en benaderd met de vraag of zij willen deelnemen aan het onderzoek. 187 Verkrijgen patiënt consent Indien de patiënt instemt met deelname aan het onderzoek, wordt deze toestemming vastgelegd. 188 Verzamelen onderzoeksdata en materiaal De vooraf vastgestelde en voor het onderzoek benodigde onderzoeksdata worden verzameld en zonodig wordt ook onderzoeksmateriaal bij de patiënt

45. Inkoop en Goederenlo gistiek Activiteiten en informatie ten behoeve van inkoop en goederenlogistiek Naam veranderd van Inkoop en voorraadbeheer in Inkoop en goederenlogistiek 200 Strategisch inkopen Kiezen van leverancier die de goederen of diensten mag leveren, tegen welke prijs en inkoopvoorwaarden, verzorgen van aanbestedingen en selectie, vastlegging in contracten. 201 Operationeel inkopen Doen van bestellingen van bekende producten en dien sten die binnen een raamcontract vallen. Ook wordt de levertijd bewaakt en contact onderhouden met de leverancier om te zorgen dat de bestelde zaken op de gevraagde tijd, plaats en hoeveelheid geleverd worden. 202 Beheren voorraad Alle activiteiten die erop gericht zijn om voorraden op een gewenst niveau te houden of te brengen. Personeel en organisatie De activiteiten en informatie nodig voor een kwalitatief goed personeelsbeheer 203 Ondersteunen instroom Werving ondersteunt de activiteiten die zijn gericht op het benaderen van kandidaten. Selectie behelst het selecteren van de juiste kandidaat en de daaropvolgende aanstelling. Bron: Zicht op HRM - systemen van KPMG. 204 Ondersteunen doorstroom Beheren van de organisatie en formatie, personeelsbeoordeling, loopbaanontwikkeling en competentiemanagement 205 Ondersteunen uitstroom Ondersteuning bij vertrek van medewerker als gevolg van pensioen, vrijwillig of gedwongen ontslag, overlijden. 206 Administreren personeelsinformatie Omvat personeelsregistratie, tijd - , verzuim - en verlofregistratie, HR - kosten en rendement Juridische ondersteuni ng De activiteiten en informatie ten behoeve van juridisch advies, ondersteuning en beleid. 207 Geven juridisch advies Adviseren over het toepassen van juridisch beleid bijvoorbeeld m.b.t. medisch - ethische zaken en het juridisch ondersteunen bij de afhandeling van klachten en bezwaren. 208 Opstellen en toetsen juridisch beleid Opstellen van juridisch beleid zoals privacybeleid en het borgen van de naleving van het beleid aan de hand van bestaande wetgeving. Financiële administrati e De activiteiten en informatie ten behoeve van de financiële administratie van het ziekenhuis 209 Beheren financiële administratie Beheren van debiteuren, crediteuren, grootboek, facturen en uitvoeren financiële transacties. Omvat ook de financiële afhandeling met zorgverzekeraars. 210 Beheren salarisadministratie Op basis van de personeelsadministratie vindt de salarisadministratie plaats. Omvat bruto - netto berekeningen, controle van de salarisstroken en verwerken van de aanpassingen en beslagleggingen van de individuele personeelsleden. 211 Beheren van h et vermogen (Treasury) Activiteiten gericht op het in stand houden van het vermogen en het behalen van het nagestreefde resultaat. Omvat het opstellen van de liquiditeitsprognose,

36. 36 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 105 Maken productieafspraken met verzekeraars Afstemmen productiecapaciteit met zorgverzekeraars 106 Meten en sturen op KPI's De activiteit waarin het leveren van prestaties wordt beheerst met als uiteindelijk doel de strategie van de organisatie te realiseren. (Performance Management) Kwaliteit en Veiligheid Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor het borgen van kwaliteit van zorg, onderzoek en onderwijs en patiëntveiligheid nieuw domein 356 Maken en actueel houden van kwaliteits - en veiligheidsdocumenten Maken, beschikbaar stellen en actueel houden van content als protocollen, handboeken, instructies, kwaliteitsdocumenten t.b.v. borging kwaliteit en veiligheid van zorg, onderzoek en onderwijs nieuwe activiteit 364 Stimuleren en toezicht houden op kwaliteit en veiligheid Stimuleren van en toezicht houden op de naleving van de afspraken die zijn gemaakt en vastgelegd ten behoeve van borging en verhoging kwaliteit en veiligheid van zorg , onderzoek en onderwijs nieuwe activiteit Verantwoor ding Dit domein bevat de activiteiten en de informatieobjecten voor de verantwoording van het ziekenhuis aan zijn omgeving 107 Verantwoording KPI's en productieafspraken Verantwoording afleggen over de mate waarin voldaan wordt aan de opgelegde prestaties 108 Controle op voldoen aan wetgeving en normen Verantwoording afleggen over de mate waarin voldaan wordt aan wet - en regelgeving (Compliancy) 109 Maatschappelijke verantwoording afleggen verantwoording afleggen over maatschappelijke onderwerpen als duurzaamheid, mobiliteit, vergrijzing, Marketing Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten die nodig zijn voor optimale afstemming tussen vraag en aanbod van diensten met als doel zoveel mogelijk waarde toe te kennen aan de bestaande dienstverlening en zo goed mogelijk in te spelen op wensen en mogelijkheden voor nieuwe diensten. 110 Uitvoeren marktana lyse Onderzoek naar factoren die vraag en aanbod bepalen of daarop van invloed zijn 111 Samenbrengen vraag en aanbod Afstemmen van het zorgdiensten aanbod op de vraag binnen de regio van het ziekenhuis 112 Onderhouden contacten Onderhouden contacten met partners en belanghebbenden met als doel bestaande dienstverlening te promoten en feedback te krijgen over de aangeboden diensten. Innovatie Dit domein bevat de activiteiten en informatieobjecten voor het ontwikkelen van bestaande en nieuwe dienstverlening. 113 Ontwikkelen producten en diensten Ontwikkelen van (nieuwe) zorgproducten en diensten alsmede productmanagement 114 Bepalen innovatieagenda Bepalen welke innovaties er plaats moeten vinden ter ondersteuning van de product en dienstontwikkeling 115 Ontwikkelen Enterprise Architectuur (Door)ontwikkelen (Bedrijf, Informatie en Technologie) architectuur aan de hand van de innovaties 116 Programmamanageme nt Ontwikkelen en onderhouden het programma ter realisatie van de

58. 58 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 326 Arbeidsovereenkomst Een afspraak tussen werkgever en werknemer, waarbij de werknemer zich verplicht werk te verrichten gedurende een aantal uren per week in dienst van de werkgever. Dit kan ook een vrijwilligers - of leer/werkovereenkomst zijn. 327 Functieprofiel Beschrijvingen van taken, verantwoordelijkheden en vereiste competenties van beroepskrachten in een specifieke werksituatie en/of een specifiek werkveld 328 Ontwikkelplan Het plan waarin de medewerker zijn persoonlijke ontwikkeling vastlegt 329 Opleiding Alle gegevens rondom opleiding en training die nodig zijn om aan de gekoppelde competenties te kunnen voldoen. 330 Personeelsdossier Administratieve gegevens met betrekking tot het personeel 331 Overige P&O informatieobjecten Overige informatieobjecten voor P&O omvat o.a. vacature, sollicitant, vrijwilliger en competentie. Juridische ondersteuni ng De activiteiten en informatie ten behoeve van juridisch advies, ondersteuning en beleid. 332 Privacybeleid Beschrijving van de wijze waarop informatie over personen of groepen wordt medegedeeld aan anderen en hoe de persoonlijke vrijheid wordt geborgd. 333 Juridisch advies Adviseren op juridisch vlak over medisch - ethische kwesties en het afhandelen van schadeclaims en klachten Financiële administrati e De activiteiten en informatie ten behoeve van de financiële administratie van het ziekenhuis 334 Grootboek De verzameling van alle grootboekrekeningen met de wijzigingen die zich gedurende een bepaalde periode voordoen. 335 Declaratie Rekening voor de gemaakte kosten of geleverde diensten 336 Factuur Overzicht van geleverde producten en diensten met bijbehorende prijzen, met het verzoek aan geadresseerde tot betaling. 337 Balans Overzicht van alle bezittingen; aan de linkerkant (activa of debetzijde) en de schulden plus het eigen vermogen aan de rechter kant (passiva of creditzijde) op een bepaald moment VKAM (Veiligheid, Kwaliteit, Arbo en Milieu ) Activiteiten en informatieobjecten met betrekking tot het bewaken en optimaliseren van bedrijfsonde rsteunende, facilitaire veiligheid - , kwaliteit - , Arbo - en milieuaspecten binnen het ziekenhuis. 338 VKAM - plan Vastgelegd beleid op het gebied van VKAM, bijvoorbeeld veiligheidsplan, rampenplan en kwaliteitsplan. 339 VKAM - advies Adviseren op VKAM - vakgebied zoals aanschaf en implementatie nieuwe apparatuur en hulpmiddelen (klinische fysica), (verzuim)preventie, etc. 340 Bevinding Resultaten van uitgevoerde toetsing van processen/producten/diensten/etc. binnen de inste lling. Niet alleen de bevinding zelf wordt vastgelegd, ook de status en de opvolging worden meegenomen. Bijvoorbeeld: kwaliteitsmetingen en - controles van

56. 56 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 zorgverleners en zorgverzekeraars 292 Patiënt (administratieve gegevens) Een patiënt is een persoon die medische, paramedische of verpleegkundige zorg ontvangt van een zorgverlener. Van een patiënt worden o.a. opgeslagen: - Persoonsgegevens (BSN, Naam, Adres, Woonplaats) - Demografische gegevens (geboortedatum, meerling, burgerlijke staat, nationaliteit) - Contactgegevens (bijv. familie) - Huisartsgegevens (Naam, Adres, Woonplaats) - Verzekering gegevens (naam verzekeraar, polisnr) Deze gegevens worden (als geheel of als combinatie van één of meer hierboven opgesomde categorieën) ook wel aangeduid met het begrip 'stamgegevens'. 293 Zorgverlener Persoon die beroepsmatig zorg verleent (in wat voor een vorm dan ook) uit hoofde van een bepaalde kwalificatie en/of goedkeuring hiertoe van een bevoegde instantie. 294 Zorgaanbieder Organisatie die zorg verleent uit hoofde van een bepaalde kwalifica tie en/of goedkeuring hiertoe van een bevoegde instantie. 295 Zorgverzekeraar Aanbieder van zorgverzekering, contractpartij voor zorgaanbieder/zorgverlener. Zorgfacturat ie De activiteiten tijdens het (zorg)proces die nodig zijn voor verzamelen van gegevens ten behoeve van de facturering (DBC - registratie en facturatie). domein naam is veranderd van financiële afhandeling naar zorgfacturatie 298 Verrichting Administra tieve code die informatie bevat over handelingen die zijn uitgevoerd door een zorgverlener in het kader van diagnose of behandeling. 299 Zorgproduct Administratieve eenheid voor een vorm van medisch handelen of onderzoek die geldt als de basis waarop declaratie/facturatie van zorg plaatsvindt. Een voorbeelden hiervan is een DBC. ONDERWIJS Samenstelli ng 300 Onderwijsprogramma Curriculum en studieprogrammering voor regulier - (o.a. geneeskunde, verpleegkunde, paramedisch) en vervolgonderwijs (medische - en verpleegkundige specialisaties). 301 Onderwijsdeelnemer Basisgegevens over degene die onderwijs volgt bijv. een arts in op leiding, verpleegkundige, studenten. Bevat gegevens als NAW maar ook vooropleiding. Planning 302 Onderwijskwalificatie De mate waarin het geboden onderwijs voldoet aan vooraf vastgestelde criteria. Opleiding 303 Gegevens relatie onderwijs en zorgproces Vastgelegde relatie tussen onderwijs en zorgproces, bijvoorbeeld supervisie van zorgprofessional voor arts in opleiding 304 Logistieke gegevens onderwijs Alle noodzakelijke informatie om logistiek ondersteuning van onderwijs te doen (resources, onderwijsmateriaal etc.), zie parallel met logistiek ondersteuning zorgproces zoals operatie. Evaluatie

41. 154 Evalueren zorg Na afloop bespreken van verleende zorg om het geleverde resultaat te kunnen bepalen. 155 Vaststellen overlijden Constateren van het overlijden en aangeven van oorzaak hiervan, en het doen van officiële melding hiervan aan instanties. AANVULLEND ONDERZOEK [per type onderzoek] In dit domein vinden de aanvullende onderzoeken plaats en worden de gegevens verzameld zoals klinisch chemisch onderzoek, röntgen onderzoek, microbiologisch onderzoek, pathologisch onderzoek, etc. In feite is er een domein onderzoek met daarin specialisaties naar het type onderzoek. Binnen het RDZ kunnen voor specifieke toepassingen specialisaties toegevoegd worden. 156 Uitvoeren aanvullend onderzoek Op systematische wijze, volgens een bepaalde methodiek of techniek, verkrijgen van informatie over de lichamelijke of geestelijke gesteldheid. Het afnemen van menselijk materiaal en het verzamelen van beeldmateriaal is hier een onderdeel van. 157 Interpreteren resultaat aanvullend onderzoek Kennisnemen/interpreteren van de resultaten van onderzoek. 158 Opstellen verslag en vrijgeven resultaat Vastleggen en vrijgeven van het resultaat van het onderzoek. ZORGPROCESONDERSTEUNING ZORGPLANNING EN ZORGLOGISTIEK Zorgplannin g Plannen van de zorg voor de patiënt 159 Maken afspraak Vastleggen van datum/tijd/plaats, betrokken zorgverlener en patiënt voor een contact/interactiemoment. 160 Plannen onderzoek Vastleggen van datum/tijd/plaats en benodigde resources (bijv. mensen/apparaten/capaciteit) nodig voor uitvoeren van een specifiek onderzoek. 161 Plannen klinische beweging Vastleggen van een voornemen tot klinische beweging (opname/ontslag/overplaatsing). 162 Plannen opname/operatie/ther apie/overige behandeling Vastleggen van datum/tijd/plaats en benodigde resources (bijv. mensen/apparaten/ruimte/overige benodigdheden) nodig voor uitvoeren van een opname, operatie, therapie of overige behandeling. Resourcepla nning Plannen van de benodigde resources bij de zorgplanning 163 Opstellen en onderhouden productieplanning Vaststellen, bewaken en bijstellen productieplanning 164 Plannen personen Vaststellen en plannen van gewenste inzet van personen 165 Plannen middelen Vaststellen en plannen van gewenste inzet van middelen zoals apparatuur, instrumentarium, bloedproducten, voeding en bedden Omschrijving aangepast omdat de bedrijfsactiviteit 144 afleveren medicatie naar zorglogistiek zijn verhuisd 166 Plannen locatie Vas tstellen en plannen van gewenste inzet van ruimtes en kamers Zorglogistie k Daadwerkelijk verplaatsen van personen en middelen en daarvoor benodigde voorbereidende activiteiten nieuw domein 357 Verplaatsen personen Het daadwerkelijk vervoeren van personen (meestal patiënten in een ziekenhuis) nieuwe activiteit 358 Verplaatsen middelen Verplaatsen van middelen zoals nieuwe activiteit

42. 42 Referentiedomeinenmodel ziekenhuizen versie 2.2 apparatuur, instrumentarium, bloedproducten, voeding en bedden 144 Afleveren/verstrekken medicatie Afgifte door een apotheek van een specifiek medicijn aan een persoon. verplaatst uit domein Medicatie 359 Steriliseren van materialen, instrumenten en apparatuur Materialen, instrumenten en apparatuur vrijmaken van micro - organismen om infecties te voorkomen nieuwe activiteit Zorgrelatie Onderhouden en identificeren van zorgrelaties, inclusief patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars 167 Registeren, identificeren en onderhouden patiënten en cliënten Vaststellen van de eigenheid (identificatie) van patiënten / cliënten (bijv. d.m.v. BSN van patiënten) en het vastleggen van gegevens van deze personen 168 Registeren, identificeren en onderhouden zorgverleners Vaststellen van de eigenheid (identificatie) zorgverleners en het vastleggen van gegevens van deze relaties. 169 Registeren, identificeren en onderhouden zorgaanbieders Vaststellen van de eigenheid (identificatie) andere zorgaanbiedende organisaties en het vastleggen van gegevens van deze organisaties. 170 Onderhouden zorgverzekeraars Registreren en up to date houden van gegevens van zorgverzekeraars Zorgfacturat ie De activiteiten tijdens het (zorg)proces die nodig zijn voor verzamelen van gegevens ten behoeve van de facturering (DBC - registratie en facturatie). domein naam is veranderd van financiële afhandeling naar zorgfacturatie. (DBC regist ratie en facturatie toegevoegd aan beschrijving) 171 Registreren of afleiden verrichting Toekennen en vastleggen van een of meer verrichtingen n.a.v. een patiëntcontact/behandeling. 172 Factureren zorgproduct Verwerken van verrichtingen en overige benodigde gegevens tot zorgproducten en een factuur Omschrijving aangepast was: Verwerken van verrichtingen tot zorgproducten en een factuur. Dit omvat o.a. afleiding zorgproduct (verwerken van geregistreerd product tot te fac tureren product) en validatie zorgproduct (controleren op juistheid, bestaanbaarheid en interne consistentie). ONDERWIJS Samenstelli ng Beschrijft het opstellen van het curriculum en de studieprogrammering 173 Samenstellen onderwijsprogramma Opstellen curriculum en studieprogrammering voor regulier - (o.a. geneeskunde, verpleegkunde, paramedisch) en vervolgonderwijs (medische - en verpleegkundige specialisaties). Planning Gaat over het plannen van de resources 174 Plannen Plannen noodzakelijke resources, zoals ruimtes, e - learning faciliteiten, medische bibliotheek, meekijkruimtes, etc. en inschrijving, werving cursisten, voorlichting, etc. Opleiding Gaat over onderwijs geven en ontvangen

57. ONDERZOEK Aanvraag 305 Onderzoeksvoorstel Beschrijving van de opzet van het onderzoek, de vraagstelling, doelstelling, etc. 306 Overzicht studies Een compleet overzicht van alle binnen de zorginstelling lopende onderzoeken. 307 Beleid en studieprotocollen Geldend beleid, wet - en regelgeving en protocollen waaraan nieuw onderzoek moet voldoen en die dus randvoorwaardelijk zijn voor nieuw onderzoek. Voorbereidi ng 308 Onderzoeksprotocol Beschrijving van het protocol dat tijdens het onderzoek gevolgd zal worden. 309 Onderzoeksobject Basisgegevens van degene die of hetgeen dat subject is van onderzoek zoals bijvoorbeeld dier, patiënt, bloed. Personen worden gepseudonimiseerd of geanonimiseerd vastgelegd. Uitvoering 310 Onderzoeksdata De tijdens het onderzoek verzamelde data. 311 Onderzoeksmateriaal t.b.v. wetenschappelijk onderzoek Het tijdens het wetenschappelijk onderzoek verzamelde (biomedische) materiaal (bv bloed, weefsel e.d.). Afronding 312 Onderzoeksrapport De resultaten uit registraties en analyse van het project verwerkt tot een eindrapportage (publicatie, proefschrift of presentatie). 313 Publicatielijst Overzicht van alle door de zorginstelling geproduceerde publicaties. Valorisatie BEDRIJFSONDERSTEUNING Gebouwen en Middelen 314 Inventaris Inboedel 315 Gebouw Opstal 316 Huisvestingsplan Beschrijving van huidige en gewenste accommodatie - eisen voor tijdelijk of permanent onderdak 317 Vervoersmiddel Vervoersmiddel met onderhoudstatus, type, identificatienummer, stalling/parkeergegevens, leasecontract 318 Bestek Beschrijving van een werk, bouwplan 319 Technische installatie Technische voorzieningen incl. specificaties (beschrijvingen, instructie, handleidingen, etc.) zoals verwarming, airconditioning, waterleidingen, etc. Inkoop en Goederenlo gistiek Activiteiten en informatie ten behoeve van inkoop en goederenlogistie k 320 Offerte Opgave van prijs en leveringscondities voor een order of project van potentiële leveranciers, aangevraagd door de inkoper. 321 Contract Officieel papier met afspraken waaraan betrokkenen zich moeten houden 322 Leveringsovereenkom st Beschrijving van de leveringsvoorwaarden 323 Leverancier De natuurlijke of rechtspersoon die goederen levert 324 Artikel Handelswaar en het aantal dat op een bepaalde plaats aanwezig is, uitgedrukt in eenheden of in geld Personeel en organisatie De activiteiten en informatie nodig voor een kwalitatief goed personeelsbeheer 325 Organisatiestructuur Uitwerking van de wijze waarop taken binnen een organisatie zijn verdeeld en de wijze waarop vervolgens afstemming tussen deeltaken tot stand is gebracht.